> Kontrola zewnętrzna - wszystko to co przywołuje nas do porządku gdy zawodzi kontrola wewnętrzna. Jest to system kar i nagród
• Formalna/nieformalna
> Kontrola formalna - sankcja zapisana w postaci prawa, regulaminu
> Kontrola nieformalna - wszystkie rodzaje kontroli, które nie są zapisane- opinia publiczna, oznaki szacunku, zniewagi, wzrost prestiżu, wyśmiewanie, lekceważenie aż do ostracyzmu i wykluczenia społ.
Generalizacja hamowania
• Silna kontrola społ. powoduje obniżenie każdej aktywności nie tylko związanych z zachowaniami dewiacyjnymi ( państwa totalitarne)
Historyczna zmienność norm
• Społeczeństwo przednowoczesne - względna stabilność systemu akcjonormatywnego, rygoryzm przestrzegania, sztywność i stosunkowa jednolitość i powszechność norm
• Społ nowoczesne - liberyzacja, różnorodność norm, relatywizacja norm, indywidualizacja postrzegania norm.
Specyfika społeczeństw współczesnych pod względem stosunku do norm( sprzeczne tendencje)
• Osłabienie kontroli nieformalnej ( migracje do miast)
• Wzmożona kontrola formalna ze strony państwa prawo nadzorowanie, ewidencjonowanie monitoring ( Big Brother)
• Globalizacja-wielokulturowość
• Indywidualizacja demokratyzacja życia społ - dążenie do powiększania sfery wolności osobistej
• Emancypacja prymat praw człowieka nad prawami zbiorowości
• Indukcja dowartościowanie grup mniejszościowych
• Poszerzanie granic normy to co kiedyś uważano za „nienormalne" „anormalne" staje się normalnie tolerowane lub akceptowane
Zmiana podejścia do dewiacji społ
• Wobec zmienności historycznej i kulturowej norm społ nie można jednoznacznie określić czym jest dewiacja. Określenie dewiacja ma zwykle charakter sytuacyjny lokalny, przygodny
• Koncentracja na przyczynach zachowań dewiacyjnych. Nie na karaniu skutków - profile
• Resocjalizacja - odejście od paradygmatu behawioralnego dominacji kar i nagród w stronę perswazji, naprawy szkód przebudowy tożsamości
• Odejście od kary izolacyjnej w stronę środowiska otwartego.
• Odejście od ustanowienia ładu (zapowiedzenia porządku potępienia i redukcji) w zamian to co jest realnie możliwe - redukcja szkód i wsparcie dla tych którzy je akceptują