Lepsius: w połowie XIX wieku odkryto Echnatona - odkrycie popiersia Nefrełete;
W trwającej XL wieków cywilizacji Egipskiej nie ma bardziej radykalnych zmian niź te wprowadzonych przez Echnatona /w administracji, gospodarce, języku, sztuce/: pierwszy idealista i indywidualista w historii.
Reforma Echnatona ma wymiar również religijny: zakwestionował bogów egispkich i wprowadził monoteizm /Aton/.
Aton nie jest bogiem z tradycji Egipskiej: likwiduje mity - w zamian bóg powstał sam z siebie, a wszystko zostało stworzone przez niego.
natura Atona objawia się przez intelektualny wysiłek.
Najstarsza rełigia u niwersa li styczna: w teologicznym ujęciu.
Echnaton zwrócony ku Atonowi: staje się on tym kim jest nawiązując relację z Atonem.
W Egipskiej ikonografii Egipskiej Aton istniał jako pomniejsze bóstwo /człowiek z głcwą sokoła, zwiericzoną tarczą słoneczną/ —* Aton z okresu Echnatona jest pozbawiona twarzy: przedstawiany jako tarcza słońca.
Aton nie posiadał cech antropomorficznych -* koło tarczy słonecznej można odczytywać jako brak różnic.
Twierdzi się. że należy powiązać ze światłem postać Atona; Kapłani zostali bez roboty! /gnój straszny się musiał zrobić/.
Zerwano z wielowiekową tradycją w wielu aspektach:
-* Wprowadzono do sztuki życie rodzinne faraona.
-* Echnaton nakazał przedstawianie siebie w zupełnie odmienny sposób /cechy męskie i żeńskie/ niedoskonały sposób.
-* Świątynie budowane przez Echnatona zrywają z tradycją: były siedzibami bóstw; siedziba składania ofiar bogu /boga w świątyni nie było/.
—► Zmiana imienia władcy: Amenhotep —» Echn-Aton /miły Atonowi/.