W II połowie XX w. zaczęto zwracać uwagę na rzadkość pewnych produktów, których wysoka cena nie wynikła ze znacznych nakładów pracy.
Współcześnie cenę określa się często mianem :
Wartości rynkowej dobra lub usługi z zastrzeżeniem, że niezależnie od wartości użytkowej poziom ceny zależy od aktualnego układu rynkowego, będącego wypadkową sprzecznych interesów sprzedającego i kupującego W.S. Jevons:
"rynkowa cena każdego produktu jest ostatecznie zdeterminowana wartością, jaką ten produkt stanowi dla nabywcy, a nie np. kosztami produkcji"
L.Walras - twórca teorii użyteczności krańcowej
"cena rynkowa dobra zależy od subiektywnej odczuwalnej użyteczności, przy czym cenę określa intensywność ostatniej z zaspokajanych potrzeb, a więc krańcowa użyteczność danego dobra"
A.Marshall - twórca prawa popytowego
"cena rynkowa jest wypadkową poczynań niezależnych konkurentów"
Istnieje odwrotna zależność między wielkością ceny a wielkością popytu na dane dobro.
C.Ayers - neoinstytucjonalizm, pragmatyczna teoria wartości
"faktyczna wartość towarów i usług wynika z ich roli w życiu danej jednostki"
Cena nie jest miernikiem rzeczywistej wartości, a jedynie jest odzwierciedleniem poglądów ludzi znajdujących swój wyraz w dokonywanych przez nich transakcjach.
Podsumowując:
Krótki przegląd głównych kierunków, mających wpływ na rozwój teorii cen, pokazuje ewolucję w zakresie podstawy określenia ceny towaru czy usługi
W miarę rozwoju teorii i praktyki gospodarczej coraz częściej odchodzono od elementów obiektywnych )( wartość lub użyteczność) na rzecz elementów subiektywnych
Obecnie definiuje się cenę :
" to z czego dana osoba musi zrezygnować w zamian za nabywanie dobro lub usługę"
Z punktu widzenia konsumenta cena jest miernikiem wartości wówczas, gdy łączy się z odczuwalnymi korzyściami z produktu lub usług.
Przestrzegana przez konsumenta wartość = Postrzeganie korzyści przez cenę
Cena- całkowity koszt dla kupującego ( suma ceny zakupu, kosztu związanego z nabyciem, transportu, instalacji oraz ryzyka, za zakup ten okaże się nieudany
Postrzeganie korzyści - określona kombinacja atrybutów zakupionego towaru w relacji do jego indywidualnej użyteczności dla danego nabywcy.
Reasumując : "jeśli postrzeganie korzyści rosną, to zwiększa się również postrzegana wartość, a jeśli suma postrzeganych korzyści, jakich może spodziewać się nabywca maleje, to zmniejsza się również postrzegana wartość"