OBOWIĄZKI JEDNOSTKI:
O statusie jednostki w państwie można się wypowiadać dopiero po zestawieniu jej wolności z ciężącymi na niej obowiązkami.
Kategorie obowiązków:
> uniwersalne - ciążące na każdym człowieku znajdującym się w obrębie jurysdykcji państwa polskiego
1. „Każdy ma obowiązek przestrzegania prawa Rzeczypospolitej Polskiej".(an.S3)
2. „Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie" (art.84)
3. „Każdy jest obowiązany do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie. Zasady tej odpowiedzialności określa ustawa", (art.86) -> odpowiedzialność za sam fakt spowodowania pogorszenia stanu środowiska.
> obowiązki obywatelskie:
1. „Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne", (art. 82) czyli obowiązek - w zależności od sytuacji - wstrzymania się lub aktywnego przeciwdziałania temu wszystkiemu, co może szkodzić insertom państwa.
2. „Obowiązkiem obywatela polskiego jest obrona Ojczyzny. Zakres obowiązku służby wojskowej określa ustawa. Obywatel, któremu przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie służby wojskowej, może być obowiązany do służby zastępczej na zasadach określonych w ustawie"
Katalog obowiązków odpowiada współczesnej wizji powinności człowieka wobec innych i wobec państwa. Stylistyka jest bardzo nowoczesna i słusznie pozbawiona wielu nieprecyzyjnych i mających złe konotacje zwrotów np. „sumienne wypełnianie obowiązków wobec państwa", „strzeżenie własności społecznej", „czujność wobec wrogów narodu"