1) osoby prawne państwowe - lip. Skarb Państwa
2) osoby prawne samorządowe
3) osoby prawne prywatne
1) osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą (przedsiębiorcy)
2) osoby prawne prow adzące działalność innego rodzaju
1) osoby prawne z siedzibą w Polsce
2) osoby prawne z siedzibą za granicą
Powstawanie osób praw mych:
- w trybie notyfikacyjnym (powiadomienie odpowiednich władz państwowych)
- w trybie rejestrowym (powstaje z inicjatywy założycieli a osobowość prawną uzyskuje z chwilą wpisu do rejestru)
- w trybie ustawowym (instytucja tworzona jest w drodze ustawy, której przepisy nadają tej instytucji osobowość prawną)
SKARB PAŃSTWA - specyficzna państwowa osoba prawna, jest substratem państwa, wykonuje uprawnienia właścicielskie w imieniu państwa wobec własności państwowej, złożony jest z jednostek organizacyjnych Jednostki budżetowe - państwowa jednostka organizacyjna, której dochody i wydatki objęte są budżetem w w pełnej wysokości
Zakłady budżetowe - prowadzą działalność na podstawie przydzielonego im funduszu
- w formach budżetowych (jednostki i zakłady budżetowe)
- w formie jednoosobowych spółek Skarbu Państwa (akcyjnej lub z o.o.)
- poprzez zaangażowanie kapitałowe w działalność innych podmiotów (spółek, fundacji) PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE - samodzielny (jego organy samodzielnie organizują działalność i podejmują decyzję), samorządny (rola organów samorządu załogi w przedsiębiorstwie) i samofinansujący się podmiot (swoje wydatki pokrywa ze swoicli dochodów), prowadzący działalność na zasadach racjonalnej gospodarki i rachunku ekonomicznego, jest państwową osobą prawną, osobowość uzyskuje w momencie wpisu do rejestru, podlega nadzorowi organu założycielskiego
organy p. p. -ogóbie zabranie pracownicze, rada pracownicza, dyrektor
tworzenie przedsiębiorstw państwowych - przez naczelne i centralne organy administracji państwowej i NBP prywatyzacja - państwo rezygnuje z własności przedsiębiorstwa na rzecz podmiotów prywatnych lub innych niepaństwowych podmiotów, i poprzez rozporządzenie majątkiem przedsiębiorstwa
Etapy prywatyzacji:
a) zbywanie należących do Skarbu Państwa akcji lub udziałów spółek powstałych w wyniku komercjalizacji (prywatyzacja pośrednia) poprzez: publiczną ofertę, publiczny przetarg, rokowali na podstawie publicznego zaproszenia
b) rozporządzenie majątkiem przedsiębiorstwa poprzez: sprzedaż p-stwa. wniesienie p-stwa do spółki, oddanie p-stwa do odpłatnego korzystania (prywatyzacja bezpośrednia)
komercjalizacja - przekształcenie p-stwa w spółkę akcyjną lub z o.o., akt komercjalizacyjny sporządza Minister Skarbu
SPÓŁDZIELNIA - dobrowolne zrzeszenie osób. o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swych członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą, nabywa osobowość prawną w momencie wpisu do rejestru
organy spółdziełiu - walne zgromadzenie, rada nadzorcza, zarząd
BANK - samodzielna i samofinansująca się jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną, gromadzi środki pieniężne, udziela kredytów itp.
System bankowy w Polsce:
STOPIEŃ 1: NBP - bank emisyjny (monopol na emisję polskich pieiuędzy), bank banków (jest bankiem rezerwowy m dla banków handlowych), bank gospodarki narodowej (czuwa nad równowagą bilansu płatniczego) STOPIEŃ 2: BANKI HANDLOWE - obsługa rozliczeniowa gospodarki i ludności
SPÓŁKA - prawna forma współdziałania podmiotów dla osiągnięcia wspólnego celu, osobowość prawną w Polsce mają tylko spółki akcyjne i spółki z o.o. (czyli handlowe spółki kapitałowe)
Spółka akcyjna - tworzona z myślą o dużych przedsięwzięciach gospodarczych wymagających dużego nakładu finansowego, wspólnicy mają prawa udziałowe wyrażone w akcjach, nie odpowiadają swoim majątkiem