JOD
Rola jodu
• składnik hormonów tarczycy: trójjodotyroniny i tyroksyny
• tyroksyna zawiera około 65% jodu i działa jako ważny czynnik regulujący wzrost
• działa on jako katalizator reakcji utleniania i reguluje szybkość przemiany materii organizmu
• wchłania się przede wszystkim z jelita cienkiego i jest przenoszony z osoczem w postaci luźno związanej z białkami
• przyswajanie jodu oraz jego metabolizm jest uzależniony od żelaza i selenu, ponieważ niedobór tych pierwiastków doprowadza do niedoczynności tarczycy
• hormony produkowane przez tarczycę są potrzebne do prawidłowego rozwoju mózgu i układu nerwowego
• w tarczycy jod się utlenia i zostaje wbudowany do tyrozyny za pomocą peroksydazy
• kiedy przyswajanie jodu jest niewystarczające tkanka tarczycy powiększa się i tworzy się wole
• niedobór jodu daje w efekcie powiększenie tarczycy i obniżoną masę ciała Objawy i zespoły kliniczne
• niedoczynność tarczycy - wole - powiększenie objętości i ciężaru tarczycy (kompensacyjny przerost gruczołu)
• objawy towarzyszące
o osłabienie wzrostu i opóźnienie rozwoju młodych zwierząt o zaburzenia rozrodcze u samic- niepłodność, nieregularna lub cicha ruja, brak rui, obumieranie i resorpcja zarodków, ronienia, rodzenie martwych i często nieowłosionych płodów, obniżona żywotność i wysoka śmiertelność nowonarodzonych zwierząt
o obniżona płodność samców - opóźnione dojrzewanie, zmiany degeneracyjne plemników, zmniejszenie popędu płciowego, zanik jąder, wnętrostwo, o Zmiany na skórze - obrzęki śluzowate, wypadanie włosów o obniżona wydajność produkcyjna
Diagnostyka laboratoryjna
• badanie biochemiczne krwi i tarczycy
o obniżenie w surowicy PBJ(jod związany z białkiem) o SPJ(jod strącalny), BEJ(jod ekstrahowany butanolem) o zmniejszenie zawartości jodu w tarczycy
• analiza pasz, wody, gleby na zawartość jodu
• (pasze poniżej 0,05-0,1 ppm s.m)
• badanie anatomopatologiczne i histopatologiczne tarczycy
o określenie ciężaru tarczycy
Metody leczenia i profilaktyki
• Podawanie zwierzętom związków jodu p.o
o KJ, KJ03
o mieszanki mineralne i premiksy paszowe
• Parenteralnie - organiczne związki jodu
• Odpowiednie nawożenie gleb, wodorosty morskie i saletra chilijska