Przemysł mięsny obejmuje firmy przetwarzające surowce mięsne, tj. ubój zwierząt rzeźnych, obróbkę ubocznych produktów uboju, rozbiór tusz na elementy i wykrawanie mięsa drobnego oraz produkcję przetworów mięsnych, podrobów i konserw mięsnych, tłuszczów. wyrobów garmażeryjnych, gotowych dań mięsnych, łącznie z porcjowaniem, plasterkowaniem i paczkowaniem. Jest to największa branża przemysłu spożywczego.
Oferta rynkowa tej branży obejmuje:
1. produkty do przygotowania posiłków w gospodarstwach domowych i zakładach żywienia zbiorowego (mięso, słonina, przetwory)
2. mięso przerobowe do przetwórstwa w innych zakładach
3. produkty uboczne, wykorzystywanie poza sektorem spożywczym (skóry, kości na mączki i żelatynę, tłuszcze techniczne, rogowizna, szczecina, surowce farmaceutyczne itd.)
W Polsce przemysł mięsny bazuje głównie na krajowych surowcach. Import pokrywa ok. 10% zapotrzebowania. Przemysł ten w Polsce charakteryzuje się:
1. dużymi wahaniami produkcji, podaży i cen
2. rozdrobnieniem podaży, gdyż 60% pogłowia znajduje się w gospodarstwach posiadających nie więcej niż 50 sztuk
3. niską jakością i niestabilnością cech jakościowych surowca rzeźnego (mała i zmienna mięsność tusz, zróżnicowanie rozmiarów tusz)
Udział tego sektora w wartości ogólnej sprzedaży przemysłu spożywczego w Polsce wynosi około 20%, a w produkcie krajowym brutto ok. 12%. Zatrudnienie w całym przetwórstwie mięsnym wynosi ponad ok. 80 tys. osób. Przemysł mięsny jest sektorem znaczącym w gospodarce narodowej. Przemysł mięsny zorientowany jest na iynek krajowy (90% całej sprzedaży). Przeciętne spożycie mięsa i jego przetworów wynosi rocznie 65-73 kg na osobę. Krajowy rynek mięsa charakteryzuje:
• duży udział wieprzowiny (spożycie 40 kg na osobę, tj. 2/3 spożycia mięsa)
• słaba i malejąca rola wołowiny (spożycie spadło do poziomu 9 kg)
• rosnące spożycie drobin (obecnie 11 kg)
• duży udział wędlin (około 25 kg) oraz bardzo mały udział konserw
• brak zainteresowania ze strony rynku krajowego konina i baranina.
Jednostki gospodarcze prowadzące ubój i produkcję przetworów można podzielić na dwie grupy:
1. około 500 firm przemysłowych i przemysłowo-handlowych zatrudniających ponad 6 osób, w tym 225 zatrudniających ponad 50 osób
2. ponad 7000 lokalnych ubojni i przetwórni mięsa
Świadczy to o dużym rozdrobnieniu tej branży w wyniku procesów dekoncentracji po 1990 r. Obecnie powraca się do koncentracji przetwórstwa mięsnego. Rozwijają się głównie duże i największe firmy.