5091

- nie da się ustalić odpłatności za jednostkę dobra ponieważ są nieobliczalne * są finansowane ze środków publicznych

b.    dobra społeczne - cechuje niska konkurencyjność, finansowane w całości przez państwo lub też wspóf przez obywateli, nadają się w pebii do dystrybuowania poprzez system rynkowy, ale przyjęta doktryna społ.-ekon. nakazuje je dystrybuować jak dobro publiczne

c.    dobra prywahie - wysoka konkurencyjność, finansowane z funduszy prywatnych Do rozróżnienia dóbr publicznych i dóbr społecznych wyróżniamy dwa kryteria:

kryterium ekonomiczne (kto finansuje) kryterium społecznej zakres użyteczności)

dochody

dobra publiczne

dobra społeczne

N.    użyteczność

W miahęssęadku dochodów wzrasta użyteczność dóbr społecznych (np. opieka zdrowotna)

Trzy niesprawności mechanizmu rynkowego powodujące konieczność dystrybucji poprzez system finansów publicznych: Ograniczenia m.r:

> zbyt duże zróżnicowaiue dochodów obywateli wpływające na różne możliwości decydowania o zakupie dóbr

^ swobodny wybór obywatela powodujący, że mektóre dobra np. oświata, zdrowie czy nawet odpisy od wynagrodzeń (ZUS) nie byłyby płacone gdyby nie przymus państwa i redystrybucji przez system finans. publicznych

> wynika z zarządzania dobrami naturalnymi(troska i tworzenie funduszy, które pozwalają na utrzymanie tych dóbr w należytej kondycji)

Ad b. - Funkcja redystrybucyjna - funkcja sprawiedliwości społecznej polega na niwelowaniu różnic w dochodach obywateli. Nazywana również funkcją rozdzielczą polega na rozdzielaniu części dochodu narodowego pomiędzy budżet a przedsiębiorstwa, budżet a swerę budżetową, budżet a społeczeństwo, budżet a regiony. Zawsze posiada wymiar pieniężny, makroekonomiczny, makrospołeczy. indywidualny i przestrzenny. W ramach tej f-cji odpowadamy na pytanie: „Czy w ramach polityki dajemy prymat gospodarce czy społeczeństwu". Druga prawidłowość: posługujemy się pojęciami kosztu i korzyści. Mówi się tu o możliwościach utraconych przez gospodarkę. Zdobiość podatkowa podatnika - ten kto więcej zarabia posiada większą zdolność podatkową

Ad c - Rinkcja stabilizacyjna - polega na wykorzystaniu takich instrumentów przez państwo, które pozwalają na łagodzeiue skutków koniunkturalnych. Może być realizowana przez politykę pieniężną oraz fiskalną. Istotnym zagadnieniem jest pojęcie popy ni efektywnego Polityka fiskalna oddziałuje na:

a.    wielkość i strukturę dochodów budżetowych w tym szczególnie - podatku dochodowego

b.    wielkość i strukturę wydatków budżetowych w tym wydatków inwestycyjnych

c.    saldo budżem

Wszystkie powyższe wpływają na wielkość stopy procentowej, stopę zatrudnienia, stopę inwestycji, stopę oszczędności

W ramach 1. - wielkości i struktury dochodów budżetowych:

automatyczne stabilizatory kouiuiikniry wbudowane w system podatku dochodowego, zalety: automatyczne działanie tam. gdzie sytuacja odzwierciedla się w przepisach prawa, wady: niska adekwatność do sytuacji podatnika

dyskrecjonalne ( uznaniowe) rozpatrywanie syniacji podatnika. Zaleta: wysoka adekwamość do sytuacji podatiuka. wady: efekt opóźnień czasowych, zbyt duża liczba podatników W ramach 2. - wielkość i strukturę wydatków budżetowych istotne znaczenie ma ile pieniędzy będzie przeznaczone na inwestycje, ile na spłatę zobow. Oraz jaka będzie forma finansowania deficytu ( wszystko to porównaj ekonomia)

Stosowanie instrumentów fiskalnych na podst. wybranych państw:

UK : ulgi inwestycyjne, efekt przyspieszonej amortyzacji, wydatki nienaruszalne

- Szwecja : podatek inwestycyjny, rezerwy inwestycyjne

Niemcy : ustawa z 66r. dająca prawo Ministrowi Finansów wprowadzame instrumentów fiskalnych    nawet w ciągu roku budżetowego, rachunek rezerw koniunkturalnych

Instrumenty polityki pro popytowej w zakresie popym indywidualnego: