Prawo rodzinne i spadkowe
- konkordat dotyczy tylko kościoła rzymskokatolickiego, natomiast małżeństwo wyznaniowe można zawrzeć także w innych kościołach - dlatego prawidłowe byłoby używanie terminu małżeństwo przed osobą duchowną,
- powstaje pytanie, przed jaką osobą duchowną można zawrzeć związek małżeński:
- chodzi o takie kościoły i związki wyznaniowe, które mają uregulowany status między państwem polskim a danym kościołem; czyli takie, co do których istnieje regulacja ustawowa o wzajemnej regulacji stosunków między państwem a kościołem; zalicza się do nich:
- kościół rzymskokatolicki, polsko-katolicki, dwa kościoły protestanckie, trzy kościoły prawosławne, kościół augsburkoewangelicki, kościół reformowany, zielonoświątkowy, adwentystów dnia siódmego, związek mojżeszowy,
- powstaje problem ze związkiem wyznaniowym, któiy ma nawet uregulowany status, ale w zakresie zawierania związków małżeńskich przewiduje wielożeństwo - związki islamskie,
- katalog związków wyznaniowych czy kościołów nie jest zamknięty, gdyż zawsze nowe wyznanie może uzyskać status kościoła, które będzie mieściło się w ramach tej normy prawnej,
- składając oświadczenie przed osobą duchowną muszą być spełnione jeszcze dwie przesłanki:
- małżonkowie muszą złożyć oświadczenia, że chcą wywołania skutków w sferze prawa cywilnego,
- musi być sporządzony akt małżeństwa,
- akt małżeństwa sporządza kierownik USC - wg KRO osoba duchowna ma
obowiązek w ciągu 5 dni od osobiście lub listem poleconym przekazać dokumenty do USC właściwego wg miejsca zawarcia związku małżeńskiego, - termin 5 dni jest terminem zawitym i niezachowanie tego terminu powoduje, że kierownik USC odmawia sporządzenia aktu małżeństwa, - jeżeli kierownik USC sporządzi akt małżeństwa mimo, że był
uchybiony termin 5-cio dniowy - wkracza norma kodeksu rodzinnego - art. 2,
Art. 2. (2) Jeżeli mimo niezachowania przepisów artykułu poprzedzającego został sporządzony akt małżeństwa, każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z powództwem o ustalenie nieistnienia małżeństwa.
- dopóki takie powództwo nie zostanie wytoczone małżeństwo funkcjonuje i wywołuje skutki ze sobą związane,
- jeżeli mimo niezachowania ww. przesłanek został sporządzony akt małżeństwa to musi toczyć się odrębne postępowanie o stwierdzenie nieistnienia małżeństwa,
- osoba duchowna może przyjąć oświadczenie o zawarciu związku małżeńskiego tylko wtedy, kiedy małżonkowie:
- legitymują się zaświadczeniem kierownika USC o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa,
- oświadczenia to jest ważne 3 miesiące od chwili wydania,
- osoba duchowna musi wypełnić wszystkie dokumenty o wstąpieniu w związek małżeński i wystawić dokument, że małżeństwo zostało zawarte,
- problem - co wtedy, gdy osoby, które chcą zawrzeć związek kościelny nie chcą wywołania skutków cywilnoprawnych;
- osoba duchowna nie ma prawa odmówić przyjęcia tylko oświadczeń wyznaniowych, ale w chwili obecnej większość episkopatów podjęła uchwały wiążące osoby duchowne do odmowy udzielenia ślubu wyznaniowego, jeżeli przyszli małżonkowie nie chcą wywołania skutków w sferze prawa cywilnego,
2