By proces skutecznego nauczania i uczenia się był prawidłowo wykonany należy w procesie kształcenia zachować równowagę między skutecznym a nowoczesnym nauczaniem.
Uczenie się to termin powszechnie używany. W codziennym życiu określamy tym terminem sytuację, w której ktoś przyswoił sobie jakąś wiadomość lub umiejętność. Wśród propozycji termo logicznych można wyodrębnić dwie kategorie:
- definicja teoretyczna definicja empiryczna
Definicja teoretyczna tłumaczy rodzaj uczenia się, lecz nie ukazuje cech wspólnych i zmiennych dla wszystkich rodzajów uczenia się. Wiąże się ona z określonymi koncepcjami teoretycznymi. W obrębie każdej z nich można określić czy jest uczenie się ze względu na domniemane mechanizmy
Definicja empiryczna zmierza do opisu ograniczając wyjaśnienia do tego, co dobrze udokumentowane i bezsporne. Dąży do sformułowania takiej definicji, która informowałaby, co jest wspólne w różnych przejawach uczenia się i jednocześnie dla nich wszystkich specyficzne, a co ponadto można przyjąć niezależnie od szczegółowych koncepcji interpretacyjnych. Służyć ona ma ludziom by mogli porozumiewać się w sposób komunikatywny jak też bezopome znaczenie dla systematyzowania wiedzy.
W tej definicji głównie chodzi o to, by w większym stopniu można było porównywać i zestawić wyniki badań różnych autorów, laboratoriów czy szkól. Przez uczenie się rozumiemy proces prowadzący do zmian w szeroko rozumianym zachowaniu się osobników, które nie zależy wyłącznie od funkcji jego receptorów i efektów, zachodzą na podłożu indywidualnego doświadczenia i jeżeli nie odznaczają się trwałością, to podlegają na wystąpieniu elementów nowych w porównaniu z poprzedzającymi je zachowaniem.
Naturalne uczenie polega na uruchomieniu przez uczącego się człowieka własnych możliwości poznawczych:
- spostrzegania otaczających go rzeczy i zdarzeń
- obserwowanie ich , kiedy do głosu dochodzą procesy wyobrażeniowe
- myśleniu abstrakcyjnym , gdy uogólniając wyniki obserwacji odrywamy niejako od samych rzeczy i zdarzeń
- tworzeniu lub przetwarzaniu rzeczy i zdarzeń gdy pojawia się myślenie praktyczne (techniczne) w ślad za nim następuje działanie.
Antoni Bolesław Dobrowolski twierdzi, że rozwianie zdolności umysłowych takich jak: zdolności obserwacji, wyobrażenia, myślenie produktywnie, pomięć logiczną, uwagę i zdolności do działania, jest ważniejsza niż nauczanie wiedzy. Wiedze zaś należy uczyć tylko tyle, ile trzeba, aby:
- wychowanek posiadał niezbędne elementy do uczenia się samemu po ukończeniu szkoły,
- rozszerzały swe horyzonty i przeżywał wielkie odkrycia i wynalazki,
posiadał minimum różnej wiedzy, niezbędnej do nabywania różnych zdolności umysłowych,
- nabywając wiedze miał przez to okazje do rozwijania zdolności umysłowych i do treningu umysłowego. Każde nabywanie wiedzy ma być równocześnie, maksymalnym treningiem umysłowym.
Podstawą aktywności umysłowej jest rozwój zdolności umysłowych oraz samodzielności w myśleniu.
Nauczanie podające polega na przekazaniu bądź udostępnieniu osobie uczącej się gotowych informacji, które mniej lub więcej skutecznie podlegają zapamiętywaniu. Nauczanie problemowe opiera się nie na przekazywaniu gotowych wiadomości, lecz na uzyskiwaniu przez osoby uczące się nowych wiadomości i sprawności za pośrednictwem rozwiązywania problemów teoretycznych i praktycznych. Najistotniejsza cech to aktywności badawcza
2