7040

Spółka jawna uważana jest za pochodzącą z prawnokonstrukcyjnego punktu widzenia od spółki cywilnej spółkę osobową powołaną do prowadzenia przez wspólników działalności gospodarczej w formie przedsiębiorstwa. Jako spółka osobowa oparta w zasadzie na niezmiennym składzie osobowym, gdzie regułą jest podejmowanie decyzji w formie uchwał jednomyślnie, brak jest wyspecjalizowanych organów, a do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania powołani są wszyscy wspólnicy, spółka ta nadaje się do prowadzenia przedsiębiorstw średniej wielkości, opartych na stałym, niezbyt licznym zespole osób darzących się zaufaniem i umiejętnością współdziałania

II. POWSTANIE SPÓŁKI

Jak stanowi art. 23 kodeksu, umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Jeżeli umowa przewiduje wniesienie jako wkładu prawa własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego, konieczne jest zawarcie w formie aktu notarialnego zgodnie z wymogiem art. 158 KC, pod rygorem nieważności w całości lub części (art. 58 § 3 KC).

Ponieważ w formie spółki jawnej może być prowadzone przedsiębiorstwo mniejszych i większych rozmiarów, wskazanym jest, aby strony w umowie spółki wyraźnie oświadczyły, iż zawierają umowę spółki jawnej. Zgodnie z treścią art. 25 KSH umowa spółki jawnej powinna zawierać firmę (określoną wedle wymogów art. 24 KSH) i siedzibę spółki, określenie wkładów określonych przez każdego wspólnika i ich wartości, przedmiot działalności spółki. Umowa spółki może zawierać także inne postanowienia dotyczące np. sposobu prowadzenia spraw spółki i jej reprezentacji, podziału zysków i strat, powodów rozwiązania spółki i innych kwestii uregulowanych w kodeksie.

Na gruncie unormowania art. 26 § 3 KSH występuje drugi sposób powstania spółki jawnej, który można określić mianem następczego, kiedy to następuje obowiązkowe przekształcenie spółki cywilnej w spółkę jawną w razie osiągnięcia przez prowadzone w tej formie przedsiębiorstwo określonych rozmiarów. Przekształcenie to nie następuje automatycznie, a dopiero na mocy konstytutywnego wpisu do rejestru przedsiębiorców (art. 26 § 3 zd. 2 KSH), do którego w razie zaistnienia przewidzianych w tym przepisie przesłanek ma prawo i obowiązek dokonać zgłoszenia każdy ze wspólników. W § 6 art. 26 KSH ustawodawca postanowił, iż sąd rejestrowy nie bada, czy spółka cywilna zgłoszona do rejestru zgodnie z powołanym wyżej przepisem prowadzi przedsiębiorstwo w większym rozmiarze.

Przepis art. 26 KSH nie normuje procedury obowiązkowego przekształcenia spółki cywilnej w jawną, wobec czego powstaje zagadnienie, jakich czynności winni dokonać wspólnicy spółki cywilnej, a w szczególności, czy konieczne jest zawarcie przez nich umowy spółki jawnej. Jednocześnie KSH zawiera dział III grupujący przepisy o przekształceniach spółek, który przewiduje szczegółową procedurę dla tego rodzaju czynności. Przepis art. 551 § 2 KSH zawarty w tym dziale stanowi, iż spółka cywilna może być przekształcona w spółkę handlową przez jej wspólników, a przepis ten nie narusza przepisów art. 26 § 1-4. Wspólnicy mają obowiązek dokonania zmiany umowy spółki cywilnej w umowę spółki jawnej, bądź zawarcia tego ostatniego rodzaju umowy. W razie odmowy współuczestnictwa w powzięciu umowy spółki jawnej lub niemożności osiągnięcia jednomyślności wspólników spółki cywilnej, a co za tym idzie zadośćuczynienia obowiązkom nałożonym w art. 26 KSH, należałoby traktować te okoliczności jako ważny powód rozwiązania spółki przez sąd.

Jak stanowi art. 9 KSH, zmiana postanowień umowy spółki osobowej wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej. Z przepisu tego wynika, iż wspólnicy wedle swojej woli w umowie spółki mogą przewidzieć, iż zmiana tejże umowy może nastąpić niejednomyślnie. Zmiana winna być dokonana w formie pisemnej pod rygorem nieważności (art. 77 KC).

Spółka jawna podlega obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców, wpis ten ma charakter deklaratoryjny i nie jest warunkiem powstania bytu prawnego tej spółki, za wyjątkiem opisanego wyżej przypadku następczego powstania spółki jawnej z obowiązkowo przekształconej spółki cywilnej. Za początek istnienia tego rodzaju spółki należy uważać chwilę rozpoczęcia prowadzenia przedsiębiorstwa zgodnie z art. 22 § 1, zawarcie umowy spółki jawnej traktować jako zdarzenie zapoczątkowujące powstanie