W procesie rozwoju Hegel wyodrębnia trzy etapy(triada):
1. teza
2. antyteza/negac j a
3. negacją negacji( potwierdzenie) - synteza - uzgodnienie przeciwnych stanowisk.
Wszelkie sprzeczności można na pewnym etapie uzgodnić - tak twierdzi Hegel Przykłady
• Pojęcie byt -> niebyt stawanie się - pojecie stawania się jest w stosunku do pojęć byt i niebyt pojęciem wyższego rzędu, którym przezwyciężona zostaje sprzeczność albowiem pojęcie stawania się jest procesem przechodzenia od tego co jest do tego co nie ma i zawiera w sobie oba pojęcia niższego rzędu.
• Możliwość zaistnienia zjawiska(potencjalność) -> aktualność -> fakt( tego co zaistniało, co się stało, jest zaobserwowane i nie możemy zmienić) to pojecie przezwycięża sprzeczność pomiędzy pojęciami - potencjalność i aktualności czyli tego że coś zaistniało.
Duch obiektywny - przejście z etapów ducha subiektywnego (świadomości indywidualnej) na etap ducha obiektywnego (świadomość społeczna). Duch obiektywny to ogół wspólnych przedmiotów instytucji np. państwo i prawo. Zespół wspólnych interesów, haseł jakie wytwarzają w społeczności. Na tym etapie rozwoju te indywidualne światy poszczególnych ludzi otrzymują jedno ognisko, a doświadczenie każdego poszczególnego ja odnosi się do społeczeństwa, wszecliświata, który jest ode mnie szerszy.
Przejście od ducha subiektywnego do obiektywnego otwiera nowe pole refleksji, bo człowiek rozmyśla o całym rodzaju ludzkim a nie o jednostce, sobie. Myśli o organizacji społeczeństwa, genezie państwa itp. Wynikiem powstania ducha obiektywnego jest powstanie filozofii społeczeństwa, prawa, moralności i historii. Żyjąc w społeczeństwie nie mają świadomości samej w sobie ale mają poczucie wspólnoty. Dopiero na tym etapie człowiek staje się istotą racjonalną.
Teoria społeczeństwa i państwa
Duch obiektywny ukazuje się w społeczeństwie i w dziejach ludzkich. Warunkiem tego by ten duch obiektywny był świadomy sam siebie, warunkiem wolności ludzi jest organizacja społeczna. W społeczeństwie zostaje pogodzony konflikt pomiędzy subiektywną wolą jednostki i jej interesami, a ogólną wolą i interesami innych ludzi. (Najważniejsze instytucje społeczne - rodzina i państwo) Państwo i rodzina są ukonstytuowane na podst. pewnej umowy, wiążącej jednostki i zobowiązującej do wykonywania pewnych obowiązków, działań i powstrzymywania się od innych działań. Szczególną rolę w realizowaniu planu ducha obiektywnego odgrywa państwo - jest całością która wcliłania wszystkie inne instytucje ludzkie. Państwo jest najbardziej ogólnym bytem społecznym, które wchłania poszczególne stowarzyszenia i zgromadzenia ludzkim. Państwo jest wyższym tworem społecznym, wyższym niż samo społeczeństwo, jest od niego ważniejsze, Społeczeństwo jest tworem czynników naturalnycłi, państwo - duchowych, boska idea istniejącą na ziemi, jest rzeczywistością idei moralnej.
Doskonałe państwo - demokracja - polityczne dzieło sztuki, ale nie był jej zwolennikiem. Najlepiej urządzonym państwem jest monarcliia pruska. Państwo jest ucieleśnieniem wolności, bo to tylko w państwie człowiek posiada wolność i może jej używać. Państwo bowiem ogranicza samo-władze jednostkową i narzuca jednostce wole. Jednostka traci poczucie woli ogólnej i musi podporządkować się woli ogółu, wolność gdzie dąży się do przezwyciężenia partykularyzmu, gdzie wprowadza się porządek społeczny. Historia jest liistorią państw a nie społeczeństwa. Każde państwo spełnia na określonym szczeblu rozwoju liistorycznego swoją misję dziejową.
Tylko państwo pruskie wg, niego realizowało prawdziwą wolność.
Państwa słowiańskie nie należą do historii bo do tej pory nie wystąpiły jako samodzielny proces realizowania się ducha w świecie. Nie zaistniały jako te które realizowały pewien akt ducha.