9916

Kompleksowe regulacje prawne

-    kompleksowe regulacje prawne (ustawy) to zespoły norm odnoszące się tło jednego przedmiotu (stosunku społecznoprawnego), ale systematycznie należą one jednak do kilku gałęzi;

Dyscypliny naukowe i dydaktyczne

-    dyscyplina naukowa - zespół działań poznawczych oraz wytwór tego rodzaju działań w postaci zespołu tw ierdzcń odpow iednio uzasadnionych;

*    nauki prawne nie tworzą prawa, ale je opracowują w oparciu o przepisy prawa i fakty prawotwórcze;

*    wydzielenie się jakiejś dyscypliny prawnej nie znaczy o wydzieleniu się odrębnej gałęzi prawa, gdyż badania naukowe mogą koncentrować się na kilku gałęziach prawnych lub tylko na wycinku jednej z nich;

-    dyscypliny dydaktyczne (zwykle skorelowanych z dyscyplinami naukowymi) -wydzielenie ich przejaw ia się w programach nauczania praw a;

111. Status prawa cyw ilnego

-    prawo cywilne — odrębna gałąź prawa, odrębna dyscyplina naukowa i dydaktyczna;

-    kc nie wskazuje kryteriów wyodrębnienie, poza art. 1 kc iż reguluje on „stosunki cywilnoprawne”;

Metoda regulacji

-    dla prawa cywilnego charakterystycznym kryterium wyróżnienia jest jego METODA REGULACJI OPARTA NA ZASADZIE AlTONOMICZNOŚCI STRON, tak min. uznał SN W 1995, gdy stwierdził, że cechą charakterystyczną stosunków cywilnoprawnych jest min. równorzędność podmiotów i wzajemność (ekwiwalentność) ich świadczeń;

*    tak też w innych sprawach, np. z 1972 r. o stosunku uczeń-szkoła (nie-cywil); w 1975 r. biegły-sąd (nie-cywil);

*    dla tej kwalifikacji nie mają znaczenia faktyczne nierówności (np. wynikające z ekonomicznej przewagi), gdyż zakres kompetencji do kształtowania stosunków prawnych może być wyznaczony tylko normami praw nymi, nawet gdy strony w umowie wyraźnie nadadzą jednej ze stron wyraźnie nadrzędną pozycję (tak SN w 1974 r. że umowy o dostawy wody są cywilne pomimo przymusu dostarczania wody, dostawca nie ma nadrzędnej pozycji, min. świadczy o tym cywilnoprawny sposób zawarcia tego stosunku - umowa lub przejęcie);

*    ochrona interesów stron w stosunkach cywilnoprawnych to odpowiedzialność odszkodow aw cza, która służy zachowaniu integralności ekonomicznej podmiotów i spełnia funkcję kompensacyjną (przeciwnie pr. k.);

-    pomocnicze kryteria wyróżnienia:

*    rodzaj aktu normatyw nego, w którym znajdują się przepisy prawne w przypadku kc jest to istotne, gdyż kodeks ma jednorodny clrarakter;

—    odmiennie Grzybowski;

*    spory rozstrzygane przez sądy w trybie określonym w kpe (też gdy stroną jest organ publiczny, ale w roli podmiotu cywilnoprawnego), a przepisy szczególne mogą to modyfikować (wyłączyć jakieś sprawy, a inne objąć tym postępowaniem), ale gdy przepisy szczególne wskazują kpe i brak przesłanek do uznania, że dany stosunek nie ma charakteru cywilnoprawnego to istnieje wskazanie na kpe;

—    odmiennie Grzybowski;

Przedmiot regulacji