Jednym ze sposobów jest zwiększanie nakładów kapitałowych przypadających na 1 pracownika(zwiększanie technicznego uzbrojenia pracy).
Nakład pracy można zwiększać poprzez wzrost liczby ludności zawodowo czynnej lub poprzez zmiany jakościowe- podnoszenie poziomu wiedzy i umiejętności oraz kształtowanie innych czynników określających wydajność.
Istotnym ograniczeniem wzrostu produkcji społecznej mogą być surowce. Zasoby surowców nieodnawialnych są ograniczone a surowcami odnawialnymi trzeba gospodarować ostrożnie.
W procesie wzrostu gospodarczego dużą rolę odgrywa postęp techniczny. Źródłem wynalazków są prace badawczo rozwojowe(kosztowne i ryzykowne). Niedoskonałości te rodzą potrzebę wspierania wynalazków przez zapewnienie ochrony patentowej oraz subsydiowanie prac badawczych.
4. Teorie wzrostu gospodarczego
T.Malthus - przy stałej powierzchni upraw i malejącej krańcowej wydajności pracy istnieje granica możliwości wyżywienia ludności.
Kraje uprzemysłowione wymknęły się z pułapki Malthusa. dzięki zwiększeniu wydajności i postępowi technicznemu w rolnictwie.
Neoklasyczna teoria wzrostu (R.Solow)- w stanie długookresowej równowagi produkcja oraz zasoby kapitału i pracy rosną w jednakowym tempie.
Podstawą wzrostu gospodarczego jest akumulacja kapitału. Przyjmuje ona 2 formy- (patrz pojęcia).
Czy zwiększenie poziomu oszczędności i inwestycji może przyspieszyć wzrost gospodarczy?
NIE. Może jedynie przyczynić się do jednorazowego podniesienia produkcji, ale nie wpływa na długookresowa dynamikę rozwoju. ŚCIEŻKA WZROSTU ZRÓWNOWAŻONEGO JEST WYZNACZONA PRZEZ TEMPO WZROSTU ZASOBÓW PRACY I POSTĘP TECHNICZNY.
Do źródeł wzrostu gospodarczego należą: wzrost ilościowy i jakościowy czynników wytwórczych oraz postęp techniczny.
Przyczyny obniżenia tempa wzrostu wydajności w krajach uprzemysłowionych: wzrost nakładów na ochronę środowiska, wzrost cen ropy naftowej oraz inflacja.
Dynamika wzrostu gospodarczego jest na świecie bardzo zróżnicowana- wg hipotezy konwergencji kraje biedne rozwijają się szybciej- wynika to z możliwości korzystania z przepływu wiedzy technicznej w skali międzynarodowej.
Teoria wzrostu endogenicznego- z akumulacją kapitału wiążą się jeszcze efekty zewnętrzne (funkcja produkcji jednego przedsiębiorstwa ma wpływ na inne).Może to usprawiedliwiać interwencję państwa.
Podstawą polityki wzrostu gospodarczego jest popieranie i pobudzanie inwestycji.
Ale konieczne są także starania o wzrost efektywności produkcji (podnoszenie kwalifikacji.postęp techniczny).
Koszty wzrostu gospodarczego (degradacja środowiska, nadmierne zagęszczenie przemysłu, obniżenie jakości życia) stanowią argumenty zwolenników koncepcji wzrostu zerowego.