Historia flo/olii - David Hurm; 1
David Hume (1715 - 1776)
• doświadczenie dostarcza nam wrażeń, które potem umysł kopiuje w postaci idei
• wiedza zawarta w ideach występuje wtedy, gdy wypowiada informacji zawarte w treści wrażeń i poza nie wykracza
• dwa przedmioty badania:
o fakty
■ twierdzenia dotyczące faktów nie są konieczne ani oczywiste
■ ich przeciwieństwo jest możliwe i twierdzeń o nich nie można dowodzić intuicyjnie
o stosunki między ideami
■ wiedza o nich jest znajdowana przez umysł niezależnie od doświadczenie -jest pewna, niezależna, może być dowiedziona, a jej przeciwieństwo nie jest możliwe
• znamy prawdy konieczne i oczywiste
o nie dotyczą one rzeczywistości, gdyż znamy ją tylko z doświadczenia o dotyczą stosunków między ideami
• empiryzm - wiedz pochodzi z doświadczenia
o brak empirycznego uzasadnienia dla
■ związku przyczynowego - możemy stwierdzić, że jakieś fakty po sobie następują, ale nie możemy dowieść, że są powiązane ze sobą w sposób konieczny
■ siły - akt woli jest taki sam u człowieka sprawnego, jak i sparaliżowanego
■ substancji - nie można stwierdzić jej istnienia jako przejawu współwystępujących ze sobą we wszechświecie jakości
o powodem, dla którego uznajemy realność koniecznych związków przyczynowych, sił i substancji, nie jest ani rozum, ani doświadczenie, ale instynkt (przyzwyczajenie) - doświadczenie przeszłe przenoszone na przyszłe
• problem wolności
o spór determinizmu z indeterminizmem - pokazanie ryzykownych konsekwencji
■ indeterminizm - podważenie możliwości istnienia wszelkiej zależności między charakterem osoby i jej czynami
■ determinizm - wszystkie zachowania pochodzą od Boga i albo wszystkie są dobre, albo odpowiedzialnością za nie możemy obarczyć tylko Boga
o spór o istnienie woli
o spory te są nierozstrzygalne empirycznie, zatem rozpatrywanie wolności musi być od nich uniezależnione
o wolność - możność działania zgodnie ze swoją wolą, bez rozstrzygania czy wola sama w sobie jest wolna, czy nie
• niemożność naukowego uprawiania teologii
o nie można udowodnić istnienia Boga o nie można udowodnić naukowo ateizmu, materializmu itd.