104589

Wymienione choroby, inwalidztwo i inne urazy spowodowały u ponad 100 tys. Polaków całkowitą lub częściową utratę zdolności do pracy lub pobierania nauki, a u wielu innych przyspieszyły procesy starzenia się oraz przyczyniły się do przedwczesnych zgonów. Przedwczesna śmierć dotknęła między innymi ok. 55% spośród 863 tys. Polaków, którzy przeżyli pobyt w hiderowskich obozach koncentracyjnych i więzieniach oraz co najmniej kilkadziesiąt tysięcy obywateli polskich, spędzających lata wojny w radzieckich łagrach i miejscach zesłania.

Polska poniosła także duże straty materialne, spowodowane jej totalną eksploatacją ekonomiczną oraz prowadzonymi na jej terytorium działaniami wojennymi. Straty te wynosiły według dokonanego przez polskie władze szacunku - 258 432 min złotych przedwojennych (49,2 mld dolarów USA). Łączny ubytek majątku narodowego obliczono na 39% jego stanu z 1938 r.

W latach wojny zniszczono lub uszkodzono w Polsce w jej powojennych granicach 295 431 nieruchomości miejskich oraz 466 942 zagrody wiejskie. Straty z tego tytułu osiągnęły 12 024,4 min złotych przedwojennych. Spośród większych miast Warszawa była zniszczona w 84%, Wrocław w 68%, Opole w 60%, Gdańsk w ponad 50%, Białystok i Szczecin w 50% i Poznań w 45%.

W poszczególnych gałęziach gospodarki utraciły w latach wojny swej substancji majątkowej: przemysł (łącznie z rzemiosłem) 33%, transport i łączność 56%, handel 65%, leśnictwo 28%, rolnictwo i ogrodnictwo 35% W rolnictwie ubytek koni wynosił 56%, bydła 64%, trzody chlewnej 83% i owiec 63%. W transporcie długość torów kolejowych zmniejszyła się w Polsce o 33%, liczba parowozów o 81%, wagonów osobowych i bagażowych o 88%, wagonów towarowych o 84%. Zniszczenia w porcie gdyńskim osiągnęły 48%, w gdańskim 50%, w szczecińskim 26%, w pozostałych razem 14%. Łącznie straty w gospodarce morskiej na obszarze przedwojennego państwa polskiego oceniono na 306,3 min złotych przedwojennych. Polska flota handlowa straciła 82 562 BRT (68,3%) ze 121 tys. BRT ogólnej pojemności posiadanych przed wojną jednostek pływających. Polscy rybacy dysponowali w 1945 r. mniejszą ilością w stosunku do 1938 r. o ok. 200 kutrów i 700 łodzi.

W porównaniu z innymi państwami okupowanymi przez Trzecią Rzeszę Polska poniosła najwyższe, po ZSRR, straty materialne. Przedstawiały się one bowiem dla poszczególnych krajów następująco w mld przedwojennych dolarów: ZSRR 128, Polska 49,2, Francja 21,1, Jugosławia 9,1, Holandia 4,4, Czechosłowacja 4,2, Grecja 2,5, Belgia 2,3 i Norwegia 1,3. Polska miała największe, wśród wszystkich państw antyhitlerowskiej koalicji, straty materialne przypadające na głowę mieszkańca, obliczone w dolarach USA z 1939 r., gdyż wynosiły one 840, a w ZSRR 745, Luksemburgu 595, Francji 503, Czechosłowacji 276, Belgii 270, W. Brytanii 143, Danii 42 i USA 3,6.

Do tego wszystkiego należałoby dodać wyrządzone polskiemu państwu i społeczeństwu szkody moralne, które z natury rzeczy są niewymierne.

Pod względem wszystkich poniesionych strat Polska należała (po Związku Radzieckim) do najbardziej poszkodowanych spośród krajów w całości lub częściowo okupowanych przez hitlerowskie Niemcy.