zasada ścigania z urzędu polega na tym, że ściganie przestępstw przez organy państwa odbywa się niezależnie od woli pokrzywdzonego.
Zasada ta opiera się na przekonaniu, że każde przestępstwo narusza porządek publiczny i prawny i jako takie powinno być ścigane przez państwo.
Zasada ta nie jest określona w kpk wprost, jej istnienie jest wywodzone z wyjątków od niej przewidzianych w ustawie karnej. Poza tym:
Art. 9 - organy procesowe prowadzą postępowanie i dokonują czynności z urzędu chyba, że ustawa stanowi inaczej
Art. 10 - obowiązek wniesienia i popierania skargi pizez prokuratora
Art. 304 - społeczny i prawmy obowiązek informacji o popełnieniu przestępstwa
Wyjątki:
» Ściganie na wniosek - postępowanie w takich sprawach rozpoczyna się tylko wtedy kiedy zostanie złożony wniosek, a jego złożenie powoduje, że dalsze postępowanie toczy się z urzędu (brak wniosku jest ujemną przesłanką pi ocesową[jednak może być złożony później]).
o Może być złożony w dowolnej formie zarówno ustnie jak i pisemnie, o Przyjęcie i cofnięcie wniosku wymaga protokołu
o Wniosek o ściganie może być cofnięty.(postępowaniu przygotowawczym za zgodą prok. a w postępowaniu sądowym za zgodą sądu), jednak tylko do rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie o Wniosek o ściganie jest niepodzielny podmiotowo(wnioskujący nie może się tylko ograniczyć do niektórych sprawców{wyjątek: osoby najbliższe dla składającego wniosek}) o DZIELĄ SIE NA:
■ Przestępstwa bezwzględnie wnioskowe - np. gwałt
■ Przestępstwa w zględnie wnioskow e - ściganie takich przestępstw jest dodatkowo ograniczone pewnymi ustawowo określonymi przesłankami
» Ściganie z oskarżenia prywatnego — oskarżenie prywatne wnosi i popiera przed sądem pokrzywdzony jako oskarżyciel prywatny (wyjątek kiedy prokurator wszczyna postępowanie lub dołącza się już do istniejącego postępowania Jeżeli wymaga tego interes społeczny)
o Oskarżyciel prywatny może odstąpić od oskarżenia o Strony mogą zawrzeć ugodę Oskarżyciel może przebaczyć oskarżonemu