107124

dodatkowe kryterium uznania za państwo: poszanowanie zasady praworządności, demokracji i podstawowych praw człowieka

Jakie znaczenie ma zatem uznanie za „państwo” przez innych członków społeczności międzynarodowej (przez inne państwa)?

Wydaje się, że „uznanie danej jednostki za państwo" przez innych członków społeczności międzynarodowej nie ma cliaraktem konstytutywnego. Znaczy to, że twór spełniający podane wcześniej kryteria (ludność, terytorium, rząd, zdolność utrzymywania stosunków z innymi państwami) jest państwem, nawet wtedy, gdy nie jest uznawany. Ma on zatem, jako państwo, pewne prawa i obowiązki wynikające z prawa międzynarodowego dla państw (np. z jednej strony państwo takie dokonując zbrojnej napaści narusza prawo międzynarodowe, z drugiej zaś, dokonanie wobec niego aktu agresji stanowić będzie naruszenie prawa międzynarodowego przez agresora).

Fakt nieuznawania za państwo w zasadzie wyklucza współpracę międzyrządową i dyplomatyczną. Jednostka powszechnie nieuznawana za państwo:

•    nie zawiera z nikim traktatów,

•    nie utrzymuje z nikim stosunków dyplomatycznych,

•    nie jest członkiem organizacji międzynarodowycli,

•    paszporty wystawiane przez taką jednostkę mogą nie być honorowane przy przekraczaniu granic.

Sprawa udziału piłkarzy KRLD w mistrzostwacli świata w piłce nożnej (Anglia, 1966 rok) GBR nie uznawała KRLD i początkowo odmówiła jej piłkarzom wiz wjazdowych. Dopiero po interwencji FIFA rząd brytyjski zgodził się wpuścić Koreańczyków z Północy pod tym jednak warunkiem, że przed ich meczami nie będzie odgrywany hymn narodowy. Zamiast niego z głośników płynęła bojowa pieśń zaczynająca się od słów: „Możemy wygrać ze wszystkim, nawet z najlepszymi”.

Przegrali z ZSRR 0:3, potem zremisowali z Chinami 1:1 (strzelając bramkę na dwie minuty przed końcem), wygrali 1:0 z Wiochami (tym ostatnim do awansu wystarczał remis; trener Włoch nie docenił przeciwnika wystawiając połowę rezerw. Gazety włoskie: „Upadek cesarstwa rzymskiego był niczym w porównaniu z klęską w Middlesbrough”). W ćwierćfinale z Portugalią po 24 min. Prowadzili już 3:0. Przegrali 3:5 po 4 golach Eusebio dla Portugalii. Obok praw zasadniczych (podstawowych), każde państwo ma również prawa nabyte - to prawa, jak nazwa wskazuje, nabyte w wyniku realizacji praw zasadniczych w następstwie wchodzenia w relacje innymi państwami (zaciągania zobowiązań). Zatem państwo nieznane nie ma w istocie praw nabytych.

Z drugiej strony jednak, samo uznanie nie jest dodatkowym kryterium państwowości - uznanie nie ma charakteru konstytutywnego dla państwowości. Tzn. podmiot nieuznawany za państwo (nawet powszechnie nieuznawany) jest państwem w świetle prawa międzynarodowego i prawu temu podlega, jeżeli tylko obiektywnie spełnia opisane wyżej kryteria państwowości.

W pewnych przypadkach prawo międzynarodowe zakazuje wręcz uznawania za państwo.

W prawie międzynarodowym obowiązuje zakaz uznawania sytuacji nielegalnych tzn. takich stanów faktycznych, do któiych doprowadziły działania sprzeczne z prawem międzynarodowym (ex irimria ius non oritur- prawa nie mogą wynikać z nielegalnych sytuacji). Zakaz ten dotyczy również kwestii uznania państw, które powstały w wyniku sprzecznego z prawem międzynarodowym użycia siły.

Sprawa Tureckiej Republiki Cypru Północnego.

W 1960 roku proklamowano niepodległość Republiki Cypru, jednolitego państwa zamieszkanego przez dwie społeczności: grecką i turecką. M. in. w związku z dążeniami Greków do Enosis (tj. Do połączenia się z Grecją) dochodziło do napięć. W 1974 roku, po