Karalność - czyn zabroniony, to zachowanie określone w ustawie karnej.
D Znamiona przestępstwa:
• 'Znamiona podmiotu - wskazują na cechy, które musi posiadać sprawca czynu, aby mógł popełnić przestępstwo. Chodzi tutaj o to, że niektóre kategorie przestępstw odnoszą się do określonych jednostek np. tylko funkcjonariusz publiczny może być podmiotem łapówki; tylko osoba będąca w związku małżeńskim może dopuścić się bigamii.
• Znamiona strony przedmiotowej - określają stosunek sprawcy do danego czynu, wyróżniamy:
0 Umyślność 0 Nieumyślność
Art. 9 § IKK.
Czyn zabroniony popełniany jest umyślnie, gdy sprawca ma zamiar jego popełnienia, chce go popełnić lub przewidując możliwości jego popełnienia na to się godzi.
Art. 9 §2 KK.
Czyn zabroniony popełniany jest nieumyślnie, jeśli sprawca nie ma zamiaru popełnienia jednak popełnia go z nieostrożności wymaganej w danych okolicznościach.
• Znamiona przedmiotu ochrony określają dobro prawne, które stanowi wartość społeczną i podlega ochronie. Jest ono chronione za pomocą przepisu określającego sankcję karną za naruszenie tego dobra.
D Społeczna szkodliwość czynu zabronionego.
Czyn, który stanowi element przestępstwa jest karygodny jeśli jego społeczna szkodliwość jest większa niż znikoma.
Stopień społecznej szkodliwości ustalany jest przez sąd na podstawie następujących kryteriów:
Z Rodzaj dobra Z Rozmiar szkody
Z Okoliczność i sposób dokonania przestępstwa Z Motywy sprawcy Z Rodzaj naruszonych reguł ostrożności Z Stopień ich naruszenia
W wyniku oceny powyższych kiyteriów sąd może stwierdzić jeden z trzecli przypadków.
> Znikoma szkodliwość społeczna czynu - oznacza, że nie popełniono przestępstwa.
> Znaczna szkodliwość społeczna czynu - oznacza zaistnienie przestępstwa.
> Nieznaczna szkodliwość społeczna - jest to podstawa do warunkowego umorzenia postępowania kaniego.
Okoliczności wyłączające umyślność:
□ Mąd - rozbieżność między rzeczywistością a jej odbiciem w psychice sprawcy:
0 Nieświadomość - sytuacja, w której w psychice sprawcy jest tylko fragment rzeczywistości.
0 U rojenie - gdy w psycliice sprawcy odbija się coś więcej, niż jest w rzeczywistości.