108455

uzyskują świadomość odrębności interesów i działania podejmują działania zmierzające do zmiany swego położenia klasowego. Współcześni marksiści odrzekają się od tego, uważają, że wyzysk klasy pracującej dokonuje się nie w drodze stosowania przymusu politycznego, ale ekonomicznego; że struktura klasowa nie jest prosta, ale złożona ale wymaga uzupełnienia przez wprowadzenie zjawiska warstw w społecznych- struktur społecznych nie opartych na własności środków produkcji (wolne zawody, urzędnicy, inteligencja ).

e) Stanowisko Maxa Wezera

Stał on na stanowisku realnego istnienia klas społecznych, uważał on, że genezy zjawiska klas społecznych oraz określenia ich socjologicznego charakteru należy poszukiwać w strukturze ustroju kapitalistycznego. Według niego fabryki -przedsiębiorstwa produkcyjne, obejmujące różne dziedziny życia gospodarczego, powodują na wilka skalę oddzielenia kapitału od pracy, z jednej strony przedsiębiorców, organizatorów i właścicieli fabryk, a z drugiej strony robotników sprzedających swa pracę.

Klasy społeczne - zespoły osób o „różnych szansach życiowych", czyli różnych możliwościach otrzymywania towarów i usług na rynku i co za tym idzie - o różnych doświadczeniach życiowych, które zależą od wyobrażeń rynkowych. Klasy społeczne to zespoły osób o wspólnych interesach ekonomicznych, związanych z posiadaniem dóbr lub zarobkowaniem w warunkach istnienia rynku towarowego i rynku pracy ( wyróżnił kasy zarabiające i klasy posiadające). Max Weber wielokrotnie zaznaczał, że klasy społeczne nie są grupami społecznymi. Są one ugrupowaniami, które stanowią podstawę wspólnych zbiorowych działań, powstawania związków, zrzeszeń, ale klasy społeczne nie wytwarzają wewnętrznej organizacji.

3. funkcjonalne teorie klas społecznych

Upatrują źródło uwarunkowania klas społecznych w strukturze organizacyjnej i koniecznościach funkcjonowania każdego historycznego społeczeństwa.

Wychodzą od stwierdzenia, że w historii - poza prymitywnymi małymi społecznościami - społeczeństwa ludzkie nie były nigdy bezklasowe. We współczesne socjologii występuje kilka wersji orientacji funkcjonalnej w ujmowaniu klas społecznych:

2.    Stanowisko Kingsleya Davisa i Wilberta E. Moore’a - każde społeczeństwo, aby mogło funkcjonować, tzw. Realizować swe zadania, rozwijać się, zaspokajać potrzeby ludności itp., musi być instrukturalizowane, czyli tworzyć różne rodzaje pozycji i rozdzielać je między ludzi.

Nagrody - korzyści i ich rozdział, jako korzyści przypisane do pozycji stają się częścią systemu społecznego : Są stratyfikacja.

Według nich nowożytne społeczeństwa zachodnie charakteryzuje zróżnicowanie społeczne „ o klasach otwartych" nie oznacza to braku nierówności społecznych, ale przeciwnie oznacza, że nierówności społeczne istnieją, podkreśla się natomiast istnienie równości szans.

3.    Stanowisko Talcotta Parsonsa - nowoczesne społeczeństwo jako generalny system społeczny jest ustrukturalizowane, tzn. składa się z wielu podsystemów. Takim ważnym podsystem jest system zawodowy w społeczeństwie, uwarunkowany podziałem pracy i specjalizacją czynności. Warunkuje on współwystępowanie systemu wzajemnej wymiany dóbr i usług między ludźmi, wykonywującymi różne wyspecjalizowane role zawodowe ; system wymiany z kolei jest powiązany funkcjonalnie z systemem własności. Cały ten układ systemów: zawód - wymiana - własność, stanowi tzw. Układ instrumentalny społeczeństwa.

4.    Warstwy społeczne w ujęciu Maxa Wezera

Warstwy społeczne są najogólniej rozumiane jako zbiory ludzi, które uznają siebie i są uznawane przez innych za społecznie wyższe lub niższe ze względu na zajmowane pozycje społeczne. Dla ich określenia został też przyjęty termin - stratyfikacja, wskazujący na pewnego rodzaju układ pionowy tych warstw.

Według Webera podstawą wyodrębnienia warstw jest położenie, miejsce w hierarchicznej strukturze społeczeństwa - status społeczny. Warstwy społeczne zawierają pewne typowe komponenty życiowych losów jednostki, które związane są z