Soczewką nazywamy bryłę materiału przeźroczystego, ograniczoną z dwóch stron powierzchniami sferycznymi (jedna z nich może by; płaska). Środkami krzywizn soczewki nazywamy środki kul, których częściami są powierzchnie łamiące soczer^d, a promieniami krzywizn soczewki - pro mierne tych kul.
Punkt F, z którego promienie wychodzą aby po załamaniu stać się wiązką równoległą do osi optycznej, nazywa się ogniskiem przedmiotowym. Punkt F, w którym wiązka promieni równoległych do osi optycznej zbiera się po załamaniu, nazywa się ogniskiem obrazowym. Odległość ogniskowa jest to odległość ogniska od soczewki.
■ Oszacowanie orientacyjne odległości ogniskowej soczewki skupiającej i rozpraszającej.
■ Wyznaczenie odległości ogniskowych metodą Be ssela.
■ Wyznaczenie odległości ogniskowych przy pomocy okularu miro metrycznego i koli mato ra
■ Wyznaczenie promieni krzywizn soczewek przy pomocy sferometru.
Aby o szacować odległość ogniskową soczewki należy skierovać ją na odległe źródło światła, znaleźć na ekranie ostry obraz źródła światła i zmierzyć odległość od soczewki do ekranu. Jest ona w przybliżeniu równa odległości ogniskowej badanej soczewki (<»f).
Zmierzona odległość dla soczewki skupiającej wynosi f ' = 19.3 cm, a dla układu soczewek skupiającej i rozpraszającej f' s r =27 cm.
U stawiamy na ławie optycznej przedmiot i ekran w odległości d (d>4f). Przesuwając konik z soczewką wzdłuż ławy optycznej znaleźć takie położenie soczewki Ci, w którym na ekranie powstanie ostry, powiększony obraz przedmiotu. Powtórzyć' kilka razy pomiar w położeniu c ■ i obliczyć cjjp . Znaleźć położenie C2 soczewki odpowiadające obrazowi pomniejszonemu.
Obliczyć wartość średnią C2śr Wyznaczyć odległość c między obu położeniami soczewki : c=c2śr ■ clśr Zmierzyć odległość d przedmiotu od ekranu i obliczyć ogniskową soczewki:
W celu wyznaczenia odległości ogniskowej soczewki rozpraszającej f2 należy umieścić ją w oprawie z przysłoną irysową razem z tak dobraną soczewką skupiającą (o wyznaczonej uprzednio ogniskowej f '), aby otrzymany układ soczewek był skupiający. Opisaną powyżej