jest
Jeżeli chcemy ustalić organ, jaki jest właściwy to bierzemy pod uwagę postępowanie nieważnościowe, które toczy się w tej chwili, czyli jaki organ byłby w tej chwili właściwy. Stwierdzanie nieważności decyzji to jest to działanie co do zasady w trybie nadzoru. Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji jest organ wyższego stopnia, ale gdy decyzja została wydana przez ministra lub SKO to będzie ten organ:
157 § 1 KPA Właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwołav - ten organ.
Jeżeli chcemy ocenić czy decyzja była nieważna z tego powodu, że została wydana przez organ niewłaściwy -to bierzemy moment, kiedy została wydana, czyli ex tunc. Jeżeli się zmieniła właściwość to musimy ustalić czy organ zaniknął, lub na kogo przeszła kompetencja, jeżeli chcemy ustalić organ, jaki jest właściwy to bierzemy pod uwagę postępowanie nieważnościowe, które toczy się w tej chwili, czyli jaki organ byłby w tej chwili właściwy. Organ wyższego stopnia (aktualny). Sprawdzamy, który organ był wtedy właściwy do momentu stwierdzenia nieważności, np. był właściwy wojewoda, a ktoś inny wydal decyzję. Stwierdzamy nieważność. Teraz ten inny organ może być właściwy. On będzie stwierdzał nieważność (bo np. nie będzie organu wyższego stopnia) i wydawał decyzje o stwierdzeniu nieważności (kasującą) bo wtedy nie był właściwy.
Ocena decyzji z momentu jej wydania * tryb proceduralny, który jest trybem obecnym.
Ten który orzeka w tej chwili, musi być właściwy w ej chwili. Bo to jest nowe postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności.
• O co chodzi w tym postępowaniu?
W nim nie chodzi o merytoryczne rozstrzygnięcie. W postępowaniu nieważnościowym zmierza się do tego, że jeśli decyzja miała wadę to trzeba ją uchylić od samego początku.
Postępowanie zmierza do stwierdzenia czy zaszły przyczyny nieważności i czy nie było przesłanek negatywnych - I TO WSZYSTKO - TO JEST NAJWAŻNIEJSZE. Nie zmierza do rozstrzygnięcia merytorycznego.
Organ rozstrzygając tą kwestię nie może badać przesłanek merytorycznych, nawet stwierdzając nieważność . Stwierdzenie nieważności ma się ograniczać tylko czy wystąpiła przyczyna nieważności i czy nie było przesłanki która nie pozwala na stwierdzenie nieważności. To czy była przyczyna nieważności oceniamy z momentem kiedy decyzja była wydana. To czy spowoduje stwierdzenie nieważności, może być uzależnione od przyczyn.
• Przyczyny stwierdzenia nieważności.
Sformułowane zostały jako pozytywne.
Są sformułowane w art. 156 § 1 KPA i jest to katalog zamknięty. A więc tylko te przesłanki, ale przesłanka 7 odsyła do przepisów szczególnych, czyli może być poszerzony o te z przepisów szczególnych.
Te przesłanki muszą być zgodnie z zasadą trwałości decyzji ostatecznych interpretowane zwężająco. W razie wątpliwości jest przeciwko wystąpieniu przesłanki, a nie za jej wystąpieniem.
Te przesłanki z wyjątkiem pierwszej tkwią w samej decyzji.
Mają charakter obligatoryjny - zobowiązują do stwierdzenia nieważności, nie ma miejsca na uznanie administracyjne.
0 Niewłaściwość organu. Wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości.
To przesłanka procesowa. Przyjmuje się, że jeśli orzekał ktoś, do kogo to nie należy, to się na tym nie zna. Nieważne o jaką właściwość chodzi: rzeczowa, miejscowa, instancyjna. Jeśli jest wiele stron, które mieszkają w wielu miejscowościach to mogłoby być tak że wiele organów byłoby właściwych.
Przyczyna wskazana w sposób niedookreślony, nieostry bo nie jest także jasne rozróżnienie rażącego prawa a rozróżnienie braku podstawy prawnej.
Powoduje, że można stwierdzać nieważność z wyjątkiem nieodwracalnych skutków prawnych po 50 latach. Dlatego ludzie odzyskują w Warszawie swoje nieruchomości, ponieważ wystąpiły nieodwracalne skutki prawne, a tutaj nie ma przedawnienia. Nie następuje konwalidacja terminem, bo ona dotyczy tylko niektórych przyczyn nieważności.
Jeśli naruszenie właściwości, to po 10 latach takiej decyzji nie możemy unieważnić. A z innego powodu możemy unieważnić.
Brak podstawy prawnej mieści w sobie takie przypadki (przypadki braku podstawy prawnej):
(katalog najczęstszych przesłanek zabrany przez sędziego Henryka Poleszaka)
> gdy nie ma w tym zakresie jakiejkolwiek regulacji prawnej, w sferze nieuregulowanej prawem. Dana sprawa nie jest regulowana przez prawo a wydano decyzję. Taka decyzja jest nieważna.
> istnieje regulacja prawna, ale jest regulacja dotycząca prawa cywilnego. Wydanie decyzji w sferze cywilnoprawnej.
> jest regulacja administracyjnoprawna ale przewidująca inną prawna formę działania niż
decyzja, postanowienie np. zaświadczenie lub czynność materialno-techniczna. Np. jeżeli w drodze decyzji ustalono osoby, które mają prawo do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego - ustawa nie przewiduje formy decyzji to można dokonać w formie aktu lub czynności, ale nie w drodze decyzji. Przewidziana jest inna forma działania niż decyzja.