109267

2.    sporządzenie protokołu z faktu zawiadomienia (art. 143 kpk)

3.    przeprowadzenie czynności sprawdzających (np. przesłuchanie osoby składającej zawiadomienie)

Czynności w wypadkach nie cierpiących zwłoki

1. Na podstawie art. 37 upn, Policja w wypadkach nie cierpiących zwłoki:

(1)    zbiera i utrwala dowody z czynów karalnych (np. przeszukanie, oględziny, użycie alkomatu, wywiad środowiskowy)

(2)    w razie potrzeby dokonuje ujęcia nieletniego

(3)    na podstawie art. 39 upn, Policja może przesłuchać nieletniego

Przesłuchanie nieletniego

•    postawa prawna art. 39 upn - przesłuchanie przez Policję może być dokonane w wyjątkowych wypadkach, gdy jest to konieczne ze względu na dobro sprawy

•    oznacza to, że ustawodawca wymaga:

o obecności określonych podmiotów - w pierwszej kolejności rodziców nieletniego, opiekuna lub obrońcy

w dalszej kolejności - gdy obecność wcześniejszych osób jest niemożliwa -obecności nauczyciela, przedstawiciela powiatowego centrum pomocy rodzinie lub przedstawiciela organizacji społecznej, do których zadań statutowych należy oddziaływanie wychowawcze na nieletnich lub wspomaganie procesu resocjalizacji

Zasady i przebieg przesłuchania

Zasada ogólna: zgodnie z art. 20 upn, w sprawach nieletnich w zakresie zbierania, utrwalania i przeprowadzenia dowodów przez Policję stosuje się przepisy kpk

1.    obowiązkiem przesłuchującego jest poinformowanie nieletniego o treści formułowanego wobec niego zarzutu

2.    szczególnie ważne jest pouczenie nieletniego podejrzanego o popełenienie czynu karalnego o jego prawach i obowiązkach wynikających z art. 74 par. 1 i 2 kpk oraz o prawie do składania wyjaśnień, prawie do odmowy odpowiedzi na poszczególne pytania i prawie do odmowy wyjaśnień

3.    poinformowanie nieletniego o możliwości składania wyjaśnień na piśmie

4.    przesłuchanie winno przebiegać w sposób umożliwiający nieletniemu swobodne wypowiedzenie się (w granoicach określonych czynności); pytania zmierzające do uzupełnienie lub wyjaśnienie w dalsze kolejności

5.    zakazuje się zadawania pytań sugerujących

Przebieg przesłuchania w praktyce (na rok 1998)

•    nieletni był zawsze przesłuchiwany przez funkcjonariusza Policji w siedzibie jednostki Policji, nigdy w miejscu zamieszkania ani w warunkach "zbliżonych do normalnych"

•    nigdy przed przesłuchaniem nieletni nie był pouczany o prawach i obowiązkach, a zwłasza o uprawnieniu z art. 175 par 2

•    przed przystąpieniem do przesłuchania Policja nie informowała nieletniego o tym, co mu się zarzuca, a nawet w jakim charakterze jest przesłuchiwany

•    w wielu wypadkach z akt wynika, że nieletni był przesłuchiwany w siedzibie Policji co najmniej dwukrotnie, w tym samym dniu co do tych samych okoliczności

•    w wielu wypadkach nieletni był zatrzymywany przez funkcjonariuszy na terenie szkoły lub przed wejściem do szkoły i przewożony do jednostki Policji celem przesłuchania

•    rodziców Policja zawiadamiała o konieczności odbioru zatrzymanego nieletniego z jednostki Policji