Urządzenia wentylacyjne w kopalniach obejmują went>latorv głównego przewietrzania zainstalowane na stacjach jedno-1 wnelowrentydatorowychoraz urządzenia pomocnicze instalowane Ml dole kopalni i na jej pOŁflfiIZCifflL Wentylatory główne wywołują ustabilizowany przepływ powietrza przez kopalnią natomiast urządzenia wentylacyjne pomocnicze dużą głównie do rozprowadzenia żądanych ilości powietrza przez wyrobiska górnicze.
Urządzenia wentylacyjne po moc nic ze ze względu na przeznaczenie dzieli się na:
a) urządzenia uniemożliwiające lub utrudniające przepływ powietrza w wyrobiskach górnic zy:h: tamy wentylacyjne, zamknięcia zrębów szybów wentylacyjnych, włazy do kanałów wentylacyjnych,
b) urządzenia ułatwiające przepływ powietrza w wyrobiskach górniczych: kanały wrentyda-cyjne i dyfuzory, urządzenia do rewersji wentylacji kopalni, mosty wentylacyjne, wrentydatory pomocnicze i swrobodne oraz urządzenia do wentylacji miejscowrej (wrentyla tory lutnio wre i lutniociągi).
Do urządzeń wentylacyjnych zilicza się też często nagrzewnice powńetrza zlokalizowane na zrębach szybów wydechowych
W rozdziale tym przedstawione zostaną pomocnicze urządzenia wentylacyjna. Wentylatory główmego przewietrzania i urządzenia do wrentylacji miejscowrej (lokalnej) stanowiąbowiem temat osobnych rozdziałów.
Tamami wentylacyjnymi nazywramy prze grody zbudowrane w poprzek wyrobisk górniczych przeznaczona bądź to do oddzielenia prądów powńetna, bądź do odizolowania wyrobisk wrentydacyjnie czynnych od wyrobisk wentylacyjnie nieczynnych (np. zrobów), bądź tez do regulacji rozpływw po wnętrza wbocznicach kopalnianej sieci wentylacyjnej.
Jeśli zachodzi konieczność podłużnego prze grodze ma wyrcbiska na dwa przedziały, to tego typu urządzenie wentylacyjne nazywamy przegrodą wrentylacyjną. Przegrody wrentydacyjne stosuje się jednak w praktyce górniczej stosunkowe) rzadko.
Zasad/ projektowania i wykonywania tam wrentyiacyjnych storowrenych w kopalniach podziemnych podano w Polskiej Normie PN-6bd^-6O101. W normie tej dla poszczególnych typów tam wentylacyjnych określono rodzaje materiałówbudowdanych, części składowre tamy, dobórotwroru komunikacyjnego i drzwi oraz sposób wykonania tam.
Ze względu na przeznaczenie tamy wrentydacyjne dzielą się ra:
- tamy izolacyjne,
- tamy oddzielające,
- tamy reg ulać yjre.
Ze względu na konstrukcję rozróżnia się:
- tamy głuche (pełne),
- tamy z drzwiami,
- tamy przesuwne.
Z uwragi na materiał zastosowranydo budowytam rozróżnia się:
- tamydrewmiane (kloce, deski, kopalniaki),
- tamy murowre (z cegły, betonitów, betonu),
- tamy stało wre,
- tamy gipsowe i z korków podsadzkowych,
- tamy płócienne.
Tamy wentylacyjne należy budować w zwięzłym i nie spękanym górotwrorze. W spągu, stropie i ociosach w wybranym miejscu dla tamy należy wykonać wrrąb do nienaruszonej
i