111116

Środki odwetowe w pranie międzynarodowym

W sporach między państwami stosowane są środki przymusu mające na celu skłonienie drugiej strony do określonego zachowania. Są to tzw. środki odwetowe. Należą do nich:

•    retorsje - polegają na zastosowaniu wobec państwa, które naruszyło interesy drugiego paiistwa środków podobnej natury zgodnych z prawem międzynarodowym. Nie stanowią one więc naruszenia ale powodują naprężenie stosunków pomiędzy dwoma państwami, np. rezultatem nałożenia ceł dyskryminujących jest zazwyczaj wojna celna.

•    represalia - jest to bezprawne działanie. będące odwetem za uprzednie. także bezprawne dzialame Represalia mają na celu wymuszenie od strony przeciwnej przestizegaiue PMP. Mogą one polegać na stosowaniu tego samego rodzaju działali (in kind) lub działali iimego rodzaju (not in kind), można je stosować w czasie pokoju oraz w czasie wojny.

Prawo zwyczajowe pozwala na stosowalne represaliów przy spełnieniu pewnych warunków:

—> zasady proporcjonalności- nie powinny one zmierzać do wyrządzenia przeciwnikowi szkody przewyższającej szkodę pizez mego wyrządzoną.

-> zasada humanitamości - ofiarą odwetu powinny być przede wszystkim rzeczy, nie wolno za niewykonanie zobowiązali ekonomicznych stosować odwetu wobec ludności cywilnej.

-> można je stosowne tylko wtedy, gdy w urny sposób nie można otrzymać zadośćuczynienia.

Wśród środków stosowanych w ramach represaliów wymienia się:

—» embargo - czyli zajęcie statków obcego paiistwa i znajdujących się na mch ładunków w portach państwn stosującego embargo. Tego rodzaju embargo odróżnić należy od embarga na broń (zakaz wywozu brom), czy embarga finansowego (zakaz dysponowania rachunkami w' bankach).

—> blokadę pokojową - to przerwanie komunikacji morskiej z portami jakiegoś paiistwa za pomocą okrętów wojennych medopuszczających statków' liandlowych do portów’. Jest to sposób na ograniczenie praw' państw trzecich, których statki nie mogą wpływać do portów. Warunkiem zastosowania blokady było jej notyfikowanie, liistorycznie była to metoda mocarstw na wymuszanie pewnych żądań od państw mniejszych. Obecnie stosowanie blokady jest niezgodne z postanowieniem KNZ o zakazie użycia siły i zakazie interwencji. Dopuszczalne jst natomiast stosowalne blokad)'jako jednej z sankcji nałożonej przez RB.

—» okupację pokojową - to zajęcie części terytorium lądowego drugiego państwa bez wypowiedzenia wojny i bez oporu zbrojnego ze strony państwa okupowanego. Ma ona na celu wymuszenie od paiistwa określonych zachowali. Obecnie jest niezgodna z KNZ.