111285

Zasada utipossidetisjako podstawowa zasada wyznaczania granic państwowych w prawie międzynarodowym

Utipossidetis- zasada prawa międzynarodowego, wedle której strony prowadzące konflikt zbrojny godzą się na jego zakończenie z zachowaniem aktualnego w danym momencie stanu posiadania - a więc na usankcjonowanie wszystkich zdobyczy i strat wojennych.

Termin wywodzi się z prawa rzymskiego, pełne łacińskie wyrażenie utipossidetis, itapossideatis tłumaczy się: co posiadasz, będziesz posiadał. Zasada była szeroko stosowana na przestrzeni dziejów, a jej stosowanie rozszerzono także w okresie dekolonizacji na gwarancję nienaruszalności granic państwowych w czasie pokoju.

Współcześnie zasada ta miała zastosowanie w trakcie rozpadu państw złożonych (ZSRR, Jugosławia). Zgodnie z nią nowe państwa powstawały w granicach dawnych jednostek terytorialnych. Nie modyfikowano ich granic mimo że często nie odpowiadały one podziałom etnicznym.

Wyrok MTS w sprawie sporu granicznego między Burkina Faso a Mali (1986) stwierdza, że zasada utipossidetis iuris „Stanowi zasadę ogólną prawa międzynarodowego, logicznie związaną ze zjawiskiem wybijania się na niepodległość, w którym to procesie się ujawnia. Jej cel jest oczywisty, uniknięcie zagrożenia i niebezpieczeństw dla nowopowstałych państw."

„(...) zasada utipossidetis iuris (...) jakkolwiek w swych źródłach była zasadą normującą problemy dekolonizacji w Ameryce i Afryce, stanowi dzisiaj zasadę będącą zasadą generalną", której to prawo do samostanowienia nie może uczynić bezskuteczną „poza przypadkiem porozumienia zawartego przez zainteresowane państwa