113850

Powstanie

Zgodnie z art. 12 związek powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych/założycieli/.

Założyciele uchwalają pierwszy statut związku i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób. Treść statutu reguluje art. 13 - określenie struktury organizacyjnej, sposobu reprezentowania związku, zasad uchwalania i zmian statutu, rozwiązania związku itd.

Według art. 14 ustawy komitet założycielski ma obowiązek w ciągu 30 dni od utworzenia związku, złożyć wniosek o jego rejestracje w KRS. W razie niewystąpienia o rejestrację we wskazanym terminie uchwała o utworzeniu związku zawodowego traci moc.

Sąd odmawia rejestracji związku, jeżeli nie zostały spełnione wymagania co do sposobu jego utworzenia, co do treści statutu, lub jeśli statut nie jest zgodny z przepisami ustawy.

Z dniem zarejestrowania związek zawód, jako całość oraz jego jednostki organizacyjne wskazane w statucie uzyskują osobowość prawną.

Swoistej quasi - rejestracji podlega także zmiana statutu związku. Polega ona na tym, że związek ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić właściwy sąd o zmianie. Zmiana wchodzi w życie z upływem 14 dni od dnia zawiadomienia, jeżeli sąd nie zgłosi wcześniej zastrzeżeń co do jej zgodności z prawem. W razie zgłoszenia zastrzeżeń sąd zawiadamia o nich związek i wyznacza rozprawę w celu ich rozpatrzenia. Rozprawa powinna się odbyć w terminie 30 dni od dnia złożenia przez związek zawiadomienia o zmianie statutu.

Pod rządem ustawy z 1982r. ukształtowała się istniejąca do dziś, skomplikowana struktura organizacyjna ruchu związkowego. Jednym ze związków mających zasięg ogólnokrajowy jest NSZZ Solidarność. Jest on zorganizowany na zasadzie terytorialnej i skupia pracowników różnych zawodów i różnych gałęzi pracy. Istniejące w nim na szczeblu krajowym i regionalnym sekcje branżowe mają tylko pomocniczy charakter i nie przysługuje im osobowość prawna. Osobowość mają jednak ich sekretariaty.

Związki które powstały w okresie stanu wojennego mają charakter branżowy, a strukturę zakładowo - federacyjną lub federacyjną. Na początku powstawały tylko związki zakładowe, później jednak powstawały także związki ponadzakładowe, o strukturze federacyjnej, w której organizacje zakładowe były szczeblem niemającym osobowości prawnej. Jedne i drugie po nowelizacji ustawy z 1982r. połączyły się w ogólnokrajową organizacje międzyzwiązkową - ogólnopolskie porozumienie związków zawodowych.

Autonomiczne związki zawodowe to związki zorganizowane według kryterium branżowo -zawodowego, niewchodzące w skład żadnej organizacji związkowej - np. związek nauczycielstwa polskiego.

Obecnie spada liczba pracowników zrzeszonych w związkach zawód. U małych i średnich pracodawców z reguły nie działają organizacje związkowe, gdyż z naruszeniem art. 35, dają oni pracownikom do zrozumienia, że sobie tego nie życzą.