113870

Zasady tworzenia i funkcjonowania związków zawodowych

Podstawowe zasady działania („wolności związkowe”)

Art.l ust.l ustawy określa związek zawodowy jako dobrowolną i samorządną organizacje ludzi pracy powołaną do reprezentowania i ochrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Ten sam art.l ust2 statuuje niezależność związku zawodowego /w zakresie działalności statutowej/ od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od jakichkolwiek innych organizacji.

Przepis ust.3 art.l ustanawia zasadę równości związków zawodowych - równego traktowania wszystkich związków zawodowych przez organy państwowe, organy samorządu terytorialnego oraz przez pracodawców.

Ustawa związkowa w art. 9-10 akcentuje zasadę samorządności związków zawodowych, stanowiąc iż statuty oraz uchwały związkowe określają swobodnie struktury organizacyjne związków zawodowych oraz zasady członkowstwa w związku.

Ważną prawną gwarancję wolności związkowej zawiera art.3 ustawy, stanowiący, że nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub jej braku albo z powodu wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy, pozostawania w nim lub awansowania pracownika. Zgodnie z art. 7 ustawy związki zawodowe w zakresie praw i interesów zbiorowych reprezentują wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej, natomiast w sprawach dotyczących indywidualnych stosunków pracy reprezentują prawa i interesy swoich członków.

Z art. 3 i 7 ustawy można wyprowadzić zasadę negatywnej wolności związkowej, rozumianej jako prawo pracownika do pozostawania poza związkiem zawodowym bez ponoszenia jakichkolwiek negatywnych konsekwencji oraz prawo do tego, aby istniejące związki zawodowe nie ingerowały, bez jego zgody, w jego indywidualne sprawy pracownicze. To ostatnie prawo wynika zwłaszcza z art. 7 ust.2 zd.2 ustawy stanowiącego, iż na wniosek niezrzeszonego pracownika związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec pracodawcy.