115106

- stanowa- powstała w związku ze wzrostem politycznego i ekonomicznego znaczenia stanów. Władza monarchy nadal silna, lecz ograniczona przez ogólnokrajową reprezentację stanów (np. Stany Generalne, Parlament), która miała uprawnienia opiniodawczo- doradcze. Narodziła się w XIII I XIV wieku w Anglii i Francji.

-absolutna- monarcha ma całkowitą I niepodzielną władzę, nie podlega stanowionemu przez siebie prawu, bezpośrednio ingeruje w wiele dziedzin życia, a organy przedstawicielskie nie mają wielkiego znaczenia. Narodził się w XVII wieku we Francji I Anglii.

-konstytucyjna- kompetencje monarchy są ograniczone przez konstytucję, która przyznaje część uprawnień organom przedstawicielskim. Np. Monako, Maroko

- parlamentarna- kompetencje monarchy są bardzo ograniczone. Najczęściej pełni on funkcje reprezentacyjne, czasami odgrywa rolę arbitra między poszczególnymi organami państwa. Np. Wielka Brytania, Hiszpania, Belgia, Norwegia.

Podział na monarchie i republiki oddaje bardziej zewnętrzny obraz struktury władzy państwowej niż rzeczywiste przejawy mechanizmu rządzenia. Można wydzielić cztery systemy relacji między głównymi podmiotami rządzenia:

1)    System przewagi władzy ustawodawczej- zwierzchność władzy ustawodawczej nad kolegialną władzą wykonawczą oraz rozbudowanie różnych form demokracji bezpośredniej. Np. Szwajcaria. Rząd jako komitet wykonawczy parlamentu, który jest pod jego stałą kontrolą, musi mu składać sprawozdania.

2)    System równowagi władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej-

przyznanie władzy ustawodawczej i wykonawczej środków prawnych, wpływanie jedna na drugą i odwrotnie w celu korygowania zachowań we wzajemnych stosunkach. Równowaga ma zapewnić prawo rządu do rozwiązania parlamentu przed upływem kadencji I prawo parlamentu do obalenia rządu przez cofnięcie wotum zaufania. Parlament pochodzi z wyborów powszechnych a rząd z jego łona. Głowa państwa ma pozycję neutralną i nie odpowiada politycznie. Jest jedynie czynnikiem koordynującym. Rząd ma inicjatywę ustawodawczą, a przez parlament może być pociągnięty do odpowiedzialności politycznej i konstytucyjnej.

3)    System rozdziału władzy ustawodawczej od władzy wykonawczej-

władza ustawodawcza i wykonawcza pochodzą z osobnych wyborów powszechnych (np. USA). Między tymi władzami nie występuje wotum zaufania, rozwiązywania parlamentu, skracania kadencji, odpowiedzialności politycznej. Władza ustawodawcza zajmuje się prawodawstwem, a wykonawcza wykonawstwem. Prezydent- jednoosobowy organ państwowy i wybieralny, nazywany administracją, jest władzą wykonawczą. Każdy organ państwowy