112563

Prawo do sądu 0 jedna z naczelnych zasad ustroju ochrony prawnej, unormowana w Konstytucji oraz w prawie międzynarodowym

(3 art. 10 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka ONZ - Każdy człowiek ma na warunkach całkowitej równości prawo, aby przy rozstrzyganiu o jego prawach i zobowiązaniach lub o zasadności wysuwanego przeciw niemu oskarżenia o popełnienie przestępstwa być słuchanym sprawiedliwie i publicznie przez niezależny i bezstronny sąd.

(3 art. 6 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności -Prawo do rzetelnego procesu sądowego.

0    aspekt pozytywny

0 art. 45 ust. 1 K - Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozstrzygnięcia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

0    aspekt negatywny

0 art. 77 ust. 2 K - Ustawa nie może nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw.

0 osobiste, podmiotowe prawo każdego człowieka, zagwarantowane w przepisach konstytucji o środkach ochrony wolności i praw 0    zakaz zamykania drogi sądowej (art. 77 ust. 2 K)

0    zasada dwuinstancyjnego postępowania (art. 78    K)

0    służy do ochrony wszystkich praw człowieka

0    Elementy (treść tego prawa):

1.    dostęp do sądu - (art. 77 ust. 2 K)

2.    odpowiednio ukształtowana procedura sądowa,    pozwalająca na rzeczywiste

dochodzenie praw

•    niezawisłość sędziego

•    zasada domniemania niewinności (art. 42 K)

•    zakaz karania bez podstawy prawnej (nullumcrimen sine lege - nie ma przestępstwa bez przepisu prawa, nulla poena sine lege - nie ma kary bez przepisu prawa)

•    prawo do obrony • zn. formalne - posiadanie obrońcy; zn. materialne- ukształtowanie procedury karnej, tak aby udział w procesie miał charakter kontradyktoryjny; prawo do wysłuchania, do przedstawiania swoich racji przed sądem

•    równość uczestników postępowania

•    jawność postępowania

•    prawo do skutecznego środka odwoławczego

•    weryfikacja rozstrzygnięcia (art. 78 K)

•    wyłączenie przedawnienia wobec zbrodni wojennych i zbrodni przeciw ludzkości

3.    uzyskanie sprawiedliwego wyroku sądowego

0 wyrok wydany formalnie, możliwość skutecznej egzekucji wykonania tego wyroku

4.    właściwe ukształtowanie ustroju sądów (od 2007 r.)