115805

W trakcie wtórnego formowania wyrobów z tworzyw wykorzystywany jest stan wysokoelastyczny polimerów, co znaczy, że próbka poddawana działaniu naprężeń odkształca się sprężyście, a stan tego odkształcenia utrwalany jest przez ocliłodzenie kształtki poniżej temperatury zeszklenia. Formowanie wtórne jest, więc metodą przetwórstwa, dla której surowcami wyjściowymi są najczęściej płyty łub folie. Zastępuje ona niekiedy technologię wtrysku. Metodą tą można wytwarzać m in. wyroby o bardzo malej grubości ścianki (rzędu setnych części mm) i o znacznych gabarytach (rzędu kilku m2), co nic jest możliwe do uzyskania na wtryskarkach.

Istotny wpływ podczas formowania wtórnego mają wytrzymałość na rozciąganie (lub zginanie) oraz maksymalne wydłużenie przy zerwaniu w temperaturze kształtowania. Ze względu na łatwość formowania najkorzystniejsza byłaby możliwie duża wartość tej drugiej wielkości, co wiązałoby się ze stosowaniem odpowiednio wysokiej temperatury (rys. 1), ale to oznacza wyraźne pogorszenie wytrzymałości tworzywa i możliwość zniszczenia kształtki w trakcie procesu przetwórstwa. Wymieniona ostatnia ewentualność jest niedopuszczalna i w związku z tym zachodzi konieczność wyznaczenia optymalnego zakresu temperatury, który zapewni poprawce warunki formowania. Jak wynika z istoty odkształcenia wysokoelastycznego, kształt wyr obu jest nadany odwracalnie, tzn. po ponownym ogrzaniu przedmiotu powyżej temperatury zeszklenia i usunięciu naprężeń zewnętr znych nastąpi poodksztalcemowy powrót oraz odzyskanie pier wotnego kształtu półwyrobu.