Stopniem zagęszczenia Id nazywamy stosunek zagęszczenia istniejącego w naturze do największego możliwego zagęszczenia badanej próbki gruntu. Stopień ten obliczamy ze wzoru:
_ - — -1 d —
6 nux- 6 min
w którym: e, Piuxi emm “ wartości wskaźnika porowatości przy naturalnej, maksymalnej i
minimalnej gęstości objętościowej gruntu.
Podział gruntów drobnoziarnistych niespoistych ze względu na zagęszczenie:
- stan luźny - ln 0 < Id <0,33,
- średnio zagęszczony - szg 0,33 < ID <0,67,
- zagęszczony - zg 0,67 < Id < 0,8,
- bardzo zagęszczony - bzg Id > 0,8.
Zmodyfikowany stopień zagęszczenia (Idm) określony jest wzorem:
r _ f Pd _ Pd ~ Pd mm
Do określenia stopnia zagęszczenia danego gruntu jest potrzebna znajomość wskaźnika: porowatości naturalnej, minimalnej oraz maksymalnej. Oznaczając wskaźnik porowatości naturalnej określa się uprzednio gęstość objętościową oraz wilgotność naturalną danego gruntu, następnie oblicza się gęstość objętościową szkieletu gruntowego i wreszcie wskaźnik porowatości naturalnej.
Wskaźnik porowatości maksymalnej uzyskuje się przez możliwie najluźniejsze ułożenie badanego gruntu, wsypując go przez lejek, do cylindra. W tym celu lejek ustawia się początkowo na dnie cylindra i wsypuje do niego wysuszony do stałej masy grunt. W miarę napełniania lejek unosi się stopniowo do góry. Nadmiar gruntu zdejmuje się delikatnie za pomocą noża równo z krawędziami cylindra, a następnie waży się cylinder wraz z gruntem. Gęstość objętościową luźno usypanego szkieletu gruntowego oblicza się ze wzroru:
gdzie mt- masa szkieletu gruntowego
V- objętość cylindra mtf- masa cylindra z gruntem m,- masa cylindra
Wskaźnik porowatości maksymalnej oblicza się ze wzoru:
Pd tam
Wskaźnik porowatości minimalnej uzyskuje się przez największe zagęszczenie, jakie można uzyskać dla danego gruntu przez wibrację w sposób znormalizowany. W tym celu grunt wsypuje się do cylindra w sposób opisany przy oznaczaniu e„.« i po włożeniu na wierzch tłoczka wibruje się przez początkowo lekkie i wolne a następnie silne i szybkie uderzenia widełkami o ścianę cylindra w przeciągu jednej minuty. Po każdorazowym jednominutowym zawibrowywaniu dokonuje się pomiaru od górnej krawędzi cylindra do górnej powierzchni tłoka. Pomiar należy dokonać w trzech miejscach i obliczyć średnią.