Schematy zastępcze dla stany nieustalonego i ustalonego oraz równania silnika obcowzbudnego prądu stałego.
Pracę silnika prądu stałego opisują zależności wynikające z praw indukcji elektromagnetycznej i elektrodynamiki: E=k«<IXD, Me= keOIa
Przemianom energetycznym zachodzącym w silnikach prądu stałego towarzyszą straty mocy: mechaniczne APm oraz wydzielane w uzwojeniu APCU i żelazie twornika APFe
Moc pobierana przez silnik: Pin=Uala
Zależność między mocą dostarczoną do silnika Pin, mocą elektromagnetyczną silnika Pe i mocą na wale P, a stratami mocy: Pe=Pin-APcu= Uala-R,la2=Ela P=Pe-APFe*APm
Mocy elektromagnetycznej Pe odpowiada moment elektromagnetyczny Me rozwijany przez silnik: Me=Pe/co=Ela/co=ked>la
Wartość prądu la w stanie pracy ustalonej silnika jest proporcjonalna do momentu oporowego M0 maszyny roboczej i zmienia się ze zmianą M0 Moment napędowy Ms na wale silnika: Ms=P/co
W stanie ustalonym pracę silnika opisują następujące równania wyprowadzone ze schematu zastępczego:
1. Dla obwodu wzbudzenia lf=U/(Rf+Rfd)
Wartość prądu zależy tylko od napięcia zasilania i rezystancji tego obwodu 2. Dla obwodu twornika Ua=keOo)+Rrla
Wartość prądu zależy od momentu oporowego M0 maszyny roboczej, ke-stała zależna od konstrukcji maszyny, E-siła elektromotoryczna indukowana w tworniku silnika, (D-strumień wywołany przez strumień wzbudzenia, co-prędkość kątowa, la-prad twornika, Ua-napięcie twornika, Rr-rezystancja obwodu twornika Stan nieustalony to np. rozruch, hamowanie
Schemat zastępczy obcowzbudnego silnika prądu stałego
Silnik napędowy wytwarza moment obrotowy Ms=f( cos), który jest najczęściej momentem napędzającym, a niekiedy momentem hamującym. Maszyna robocza przeciwstawia napędzającemu ją silnikowi moment oporowy M0=f(coo), który najczęściej działa hamująco. W stanie ustalonym maszyny roboczej M.S=M0. Jeżeli Ms*M0 to powstaje moment dynamiczny M.d, powodujący zmianę prędkości kątowej napędu. Moment dynamiczny wymusza stan przejściowy układu napędowego i jest definiowana zależnością Md=Ms(cD)-Mo(co). Jest to podstawowe równanie ruchu napędu.
Stan ustalony: MS=M0 Md=0 ; co=const; dco/dt=0.
Stan przejściowy: MS*M0 Md*0 ; co^const; dco/dt*0.
Rozruch; przyśpieszenie układu: MS>M0 Md>0; co*consi; dco/dt>0.
Hamowanie; opóźnienie układu: MS<M0 Md<0; co*const; dco/dtcO