OKREŚLENIE RODZAJU I STANU GRUNTU METODA MAKROSKOPOWA (Nrl)
(PN-88/B-04481)
1. Oznaczanie barwy gruntu. Barwę gruntu należy określić na świeżym przełomie bryły gruntu o naturalnej wilgotności. W opisie barwy należy podać najpierw odcień i intensywność barny, a następnie barwę podstawową (np. jasnożółto-szara). Przy występowaniu kilku barw należy podać charakter ich występowania, np. zielona z czerwonymi smugami.
2. Oznaczanie wilgotności. Grunt należy określić jako:
* suchy - jeżeli grudka gruntu przy zgniataniu pęka, a w stanie rozdrobnionym nie wykazuje zawilgocenia,
* mało wilgotna - jeżeli grudka gruntu przy zgniataniu odkształca się plastycznie lecz papier filtracyjny lub ręka przy łożone do gruntu nie stają się wilgotne,
* wilgotny - jeżeli papier filtracyjny łub ręka przyłożone do gruntu stają się wilgotne,
* mokry - jeżeli przy ściskaniu gruntu w dłoni odsącza się z niego woda,
* nawodniony - jeżeli woda odsącza się z gruntu grawitacyjnie.
3. Oznaczanie klasy zawartości węglanów. Próbkę gruntu przeznaczonego do badań należy zwilżyć kilkoma kroplami 20% kwasu solnego (HC1), a następnie obserwując reakcje należy na podstawie dany ch w/g poniższej tabeli ustalić klasę zawartości węglanów._
Klata zawartości węglanów |
Przy bliżona zawartość Ca COy (%) |
Reakcja roztworu HC1 |
IV |
>5 |
burzy się intensywnie i długo ( > 20s) |
m |
3+5 |
burzy się intensywnie lecz krótko ( < 20s) |
U |
1+3 |
burzy się słabo i krótko |
I |
<1 |
ślady lub brak wydzielania gazu |
4. Wstępne ustalenia spoistości gruntu. Grunt należy określać jako spoisty, jeżeli po wyschnięciu do stanu powietrznosuchcgo tworzy on zwarte grudki. Grunt należy określać jako niespoisty, jeżeli po wyschnięciu do stanu powictrznosuchego stanowi on niezwiązanc ze sobą cząstki lub grudki,
rozpadające się pod wpływem lekkiego nacisku palcem (siła = IN ).
5. Oznaczenie rodzaju gruntów spoistych. Polega ono na ocenie spoistości gruntu na podstawie próby wałeczkowania i rozcierania gruntu w wodzie. Próba wałeczkowania służy do oceny spoistości gruntu, zaś próba rozcierania w wodzie do oceny zawartości frakcji piaskowej. W przypadkach wątpliwych należy dodatkowo wykonać próbę rozmakania.
* Próba wałeczkowania. Z przeznaczonej do badań grudki gruntu bez frakcji kamienistej i żwirowej, należy' uformować kulkę o <ft = 7 mm. Kulkę należy położyć na wyprostowanej dłoni i nasadą kciuka drugiej dłoni wałeczkować grunt nieznacznie naciskając; wałeczkować należy' z szybkością około 2 obrotów na sekundę aż do otrzymania wałeczka o <p = 3 mm. Jeżeli wałeczek nic wykazuje uszkodzeń, należy' ugnieść go i ponownie uformować kulkę oraz powtórzyć wałeczkowanie. Czynności te należy powtarzać tak długo, aż wałeczka - po uzyskaniu ^ = 3 mm - wykaże spękania, rozwarstwienia lub rozsypie się. Wałeczkowanie należy' również zakończyć, gdy wałeczek długości 4 t 5 cm podnoszony za jeden koniec zacznie pękać pod własnym ciężarem. Rodzaj uszkodzeń oraz wygląd wałeczka określa rodzaj gruntu. Próbę wałeczkowania należy przeprowadzać na co najmniej dwóch kulkach, a w przypadku wyraźnej niezgodności wyników dodatkowo na trzeciej. Należy liczyć ilość wałcczkowań do momentu spękania wałeczka w celu późniejszego określenia stanu badanego gruntu.
* Próba rozcierania mantu w wodzie. Grudkę gruntu przeznaczonego do badań należy rozcierać między dwoma palcami zanurzonymi w wodzie. Jeżeli podczas wykonywania próby pozostaje między palcami dużo ziaren piasku - grunt należy zliczyć do grupy I, jeżeli wyczuwa się ty lko pojedyncze ziarna piasku - do grupy II, a gdy nic pozostają ziama piasku - należy' zaliczyć do grupy III.
* Próba rozmakania. Z przeznaczonego do badań gruntu należy pobrać grudkę o <f> 15 4- 20mm i wysuszyć do stałej masy w temp. 105 4- I I0°C. Tak przygotowaną grudkę należy umieścić na siatce o wymiarach boków' oczek kwadratowych 5 mm i zanurzyć całkowicie w wodzie. Czas rozmakania grudki mierzy się od chwili zanurzenia w wodzie do chwili jej przeniknięcia przez siatkę w wyniku rozmoknięcia.