122827

PUNKT WYJŚCIA, GŁÓWNE POJĘCIA I CZTERY FAZY GRAMATYKI FUNKCJONALNEJ

Fazy rozwoju gramatyki funkcjonalnej według ujęcia głównych pojęć:

1.    W. Schmidt identyfikuje funkcję i treść, a także znaczenie (=treść) i pojęcie

•    morfemy nazywano najmniejszymi jednostkami językowymi posiadającymi znaczenie lub nosicielami pojęć

•    definicja znaczenia wyrazu jako jego wewnętrznej strony, treści

2.    rozgraniczenie między logicznym (jednakowym dla wszystkich ludzi) pojęciem a lingwistycznym (dla każdego języka ojczystego różnym) znaczeniem

•    Schmidt rozróżnia 4 płaszczyzny znaczenia:

forma dźwiękowa - znaczenie - pojęcie - rzeczywistość

-V-

wyraz

li

odzwierciedlenie w świadomości

•    relacja między formą dźwiękową a rzeczywistością oddana jest zawsze przez odzwierciedlenie w świadomości

•    dążenie do bliższego określenia pojęcia funkcji (na podst. Admoniego)

3.

Schmidt modyfikuje swój schemat pojęcia funkcji, strukturę przypisuje formie, a pojęcie funkcji umiejscawia po stronie semantycznej (na podst. Meiera):

forma

forma dźwiękowa (głoski, ciągi głosek)

środki gramatyczne

funkcja

struktura

logiczno-grama tyczna

komunikatywno-

gramatyczna

4. Schmidt odstępuje od postulowanej jedności formy i funkcji i mówi o zespole trójczłonowym formy (kompleksy dźwiękowe i struktura), znaczenia (leksykalne i gramatyczne) i funkcji

• znak składa się z kompleksu dźwiękowego i znaczenia, a ta całość ma związek z obiektami pozajęzykowymi i człowiekiem

CZTERY TYPY GRAMATYKI FUNKCJONALNEJ

1.    angloamerykański - nastawiony na użyteczność i w nauczaniu języków obcych traktuje język nie jako zespół reguł, ale zwyczajów; pod określeniem „funkcje” rozumie to, czego dokonują i jaką rolę odgrywają powiązane ze sobą zjawiska językowe (charakter syn taktyc zno-struktural ny)

2.    zachódnioniemiecki - zjawisko dydaktyczno-pragmatyczne w zastosowaniu do nauki języków obcych; forma językowa nie MA funkcji, ale JEST funkcją (treści, wyobraźni, człowieka); zjawiska językowe tłumaczy się pojęciami pochodzącymi z pozajęzykowych kompleksów wyobrażeniowych

3.    WSP w Poczdamie, Wilhelm Schmidt - teoria naukowa i metodyka nauczania, gł. języka ojczystego; ujmowanie zjawisk językowych pod kątem ich stosunku między formą a funkcją; funkcja to efekt komunikacyjny wywołany przez formę językową

4.    funkcjonalna lingwistyka szkoły praskiej - naukowo-deskryptywna; funkcja to zadanie informacyjne środków językowych

2