Konkurencja doskonała a efektywność w sensie Pareta. Podstawę nowoczesnej ekonomii dobrobytu stanowi teza: Jeśli wszystkie rynki w gospodarce są doskonale konkurencyjne to powstają dzięki nim stan równowagi w całej gospodarce jest efektywny w sensie Pareta. Kluczowa rolę w ilustracji dzialaiua rynku konkurencyjnego spełniają ceny. Ceny spełniają dwie funkcje:
- zapewniają iż sytuacja wyjściowa równowagi konkurencyjnej jest rzeczywiście stanem równowagi.
Wszyscy producenci i konsumenci jako biorcy cen nie są w stanie wpłynąć na ceny rynkowe.
Konsumenci wymieniają dobra w stosownej relacji bez zmiany łącznej użyteczności, producenci ustalają wielkość produkcji zrównując swój koszt krańcowy z ceną a przez to zapewniają stosowną relacje kosztów krańcowych rozpatrywanych dóbr. Przemieszczając zatem zasoby pomiędzy gałęziami społeczeństwo pozyskuje dobra w ilościach odpowiadających relacją ich cen. Oznacza to że ceny motywują zatem indywidualnych konsumentów' i producentów' kierujących się wyłącznie własnym interesem do zachowań powodujących efektywność w sensie Pareta alokacji zasobów w gospodarce. Ponieważ w warunkach wolnej konkurencji każdy stan równowagi jest efektywny w sensie Pareta Rząd może ograniczać swe dzialaiua do redystrybucji dochodów' i bogactwa za pomocą stosownego systemu podatków i zasiłków. Nie musi się martwić o działanie interwencyjne mające zapew'nić efektywną alokacje zasobów. Równowaga w warunkach konkurencji doskonalej jest efektywna w sensie Pareta ponieważ niezależne działania producentów( wyrównujących koszty krańcowe z cena) i konsumentów(zrównujących użyteczność z ceną) zapewiuają iż koszt krańcowy dobra jest równy jego użyteczności. Główną przyczyną zaw'odności mechanizmu rynkowego jest zjawisko tzw. efektów zewnętrznych.
Zjawisko efektów zewnętrznych wynika z tendencji do przerzucaiua kosztów' i korzyści mających swe źródło w aktywności rynkowej na osoby trzecie niebiorące bezpośrednio w niej udziału. Skutki te mogą być zarówno dodatnie jak i ujemne, stad wyróżnia się korzyści i koszty zewnętrzne. Pomijanie zjawiska efektów zewnętrznych prowadzi do pojawiaiua się na rynku iuedoboru i nadwyżek.