123445

Grupę tokarek można podzielić na 3 podgrupy: ogólnego przeznaczenia, specjalizowane \ sjycialne łxanżowe.

Operacje zgmbne i kształtujące powierzchni walców kołowych są wykonywane na obrabiarkach należących do podgrupy tokarek ogólnego przeznaczenia, npi tokarki kłowe, rewolwerowe, wielonożowe, karuzelowe, automaty i półautomaty jednowrzecionowe i wielowrzedonowe, jak również na tokarkach specjalizowanych, np. tokarki łuszcz ar ki i inne, lub na tokarkach specjalnych branżowych, np. tokarki do osi kołowych itp.

Rozróżniamy trzy rodzaje toczenia:

zgrubne (wstępne): zadaniem toczenia zgrubnego jest przede wszystkim usunięcie uszkodzonej warstwy materiału. W toczeniu zgrubnym na tokarkach kłowych można uzyskać dokładność wymiarową 14 -12 kl. ISO (IT14 - IT12) i Ra = 40 -- 20 pm. chropowatość.

kształtujące (średniodokładne); toczenie kształtujące (średniodokładne) daje możność uzyskania odpowiednio IT12 - IT11 i Ra = 30 - 20 pm. chropowatość, dokładne: toczenie dokładne (nie mylić z toczeniem bardzo dokładnym, tzw „diamentowaniem") IT11-IT9 i Ra= 10-2,5 pm chropowatość.

Jeżeli żądana dokładność obróbki nie jest zbyt wysoka (np. IT13 - IT12), wówczas może być wystarczająca obróbka zgrubna. Są to jednak przypadki rzadkie, gdyż i przy tej dokładności należy przewidzieć dwukrotne toczenie - zgrubne i kształtujące. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdy obrabiane są następujące wałki:

-    kute, szczególnie przy większych średnicach;

-    o małej sztywności (L/D>15 -=- 20);

-    ulepszane cieplnie (operację wykonuje się po toczeniu zgrubnym).

Poza tym należy pamiętać, że do obróbki zgrubnej obrabiarka nie musi być zbyt dokładna, jak również pracownik obsługujący może mieć niższe kwalifikacje. Toczenie dokładne nie różni się w zasadzie od toczenia kształtującego (średniodokładnego), z tym że wykonuje się przy stosunkowo niewielkich naddatkach na obróbkę i małych posuwach (g <1 mm, p. = 0,1 + 0,3 mm/obr).

Obróbka wałków gładkich

Obróbka toczeniem wałków gładkich o normalnej sztywności, tj. wałków o L/D<12, nie przedstawia specjalnej trudności. Wałki te ustala się i mocuje w następujący sposób (rys .3.10):

-w kłach;

w uchwycie samoosiującym (samocentrującym); w tulei zaciskowej;

-    w uchwycie samoosiującym z jednoczesnym podparciem kłem konika;

-    w uchwycie z niezależnymi szczękami;

w uchwytach specjalnych.

Przykłady ustalania i mocowania wałków na tokarkach kłowych przedstawiono na rys. 3.1, zaś schematy obróbki zgrubnej i kształtującej wałków gładkich na rys. 3.2.

2