Kurs wymienny walut (lub krótko kurs walutowy albo kurs dewizowy) definiuje się jako ilościowy stosunek, w jakim jedna waluta wymienia się na inną walutę lub inaczej jest to cena jednej waluty wyrażona w drugiej walucie. Może to być cena płacona w walucie krajowej za jednostkę waluty obcej lub cena jednostki waluty krajowej wyrażona w jednostce waluty obcej. W praktyce stosowany jest kurs widełkowy, tzn. podawany jest zarówno kurs kupna jak i kurs sprzedaży walut. Dla przykładu notowanie (kwotowanie) 1 USD = 2,3456 -2,3876 PLN oznacza, iż pierwszy kurs (2,3456) jest kursem kupna 1 dolara amerykańskiego za polskie złote przez podmiot podający notowanie i jednocześnie kursem sprzedaży dla odbiorcy, natomiast drugi (2,3876) jest kursem sprzedaży 1 dolara amerykańskiego za polskie złote przez podmiot podający notowanie i jednocześnie kursem kupna dla odbiorcy. W przedstawionym notowaniu USD jest walutą bazową (referencyjną), tzn. jest przedmiotem transakcji kupna - sprzedaży, natomiast polski złoty jest walutą notowaną, tzn. tą, za którą kupuje się lub sprzedaje walutę bazową. Taki zapis nosi nazwę notowania bezpośredniego (normalnego), gdyż waluta zagraniczna jest walutą bazową. Z kolei wyrażenie jednostki waluty krajowej w walucie zagranicznej nosi nazwę notowania pośredniego (odwrotnego). W naszym przypadku kurs kupna 1 złotego wyrażonego w dolarze amerykańskim wyniósłby 0,4263 (1 / 2,3456) a kurs sprzedaży 0,4188 (1 / 2,3876). Różnica pomiędzy kursem sprzedaży i kupna jest marżą podmiotu podającego notowanie (np. banku). Jej wysokość zależy od lyzyka kursowego oraz od częstotliwości dokonywania transakcji daną walutą (im rzadziej, tym wyższa marża). W praktyce bankowej przeważają notowania bezpośrednie (są one także stosowane w Polsce), natomiast notowania pośrednie są stosowane w Wielkiej Brytanii.
Kursy walut zagranicznych należą bez wątpienia do najważniejszych parametrów gospodarki narodowej wpływając na opłacalność gospodarowania (są istotnym parametrem polityki gospodarczej), zwłaszcza w zakresie transakcji eksportowo - importowych. Decydują one bowiem o wynikach transakcji zagranicznych, opłatach celnych, wycenie aktywów i pasywów walutowych w bilansach podmiotów gospodarczych. Tak więc gospodarka nie może funkcjonować bez ogłaszania przez władze monetarne oficjalnych kursów pieniądza krajowego w stosunku do głównych walut świata. Stąd też w większości krajów świata bank centralny podaje oficjalne kursy dzienne złotego w stosunku do najważniejszych walut zagranicznych (notowania kursów). W Polsce Narodowy Bank Polski ogłasza dwa rodzaje notowań złotego: bieżące kursy średnie walut obcych i kursy walutowe NBP (na ich podstawie decyzją ministra finansów są ogłaszane kursy celne). Najważniejszą rolę odgrywają bieżące kursy średnie. Są one bardzo ważne dla rynków finansowych oraz dla celów statystycznych, a także używane są przez organy skarbowe i do wyceny aktywów oraz pasywów w walutach obcych na dzień bilansowy. Jednakże współcześnie zastosowanie oficjalnych notowań kursów walutowych podawanych przez banki centralne ulega stopniowemu ograniczaniu, a podstawowym parametrem iynku walutowego stają się kwotowania walut, czyli podawanie ich cen, dokonywane w bankach komercyjnych.
2