125781

Studia Podyplomowa Służby Zagranicznej i Międzynarodowej Media a dyplomacja Agniesaka Pawlak

Prawa człowieka w świetle Powszechnej Deklaracji Praw

Człowieka z 194S roku

Niezależnie od tego jakiej jesteśmy płci, gdzie mieszkamy czy ile mamy lat łączy nas jedno człowieczeństwa. Każdemu z nas bez względu na status majątkowy posługuje katalog praw, który nazywamy powszechnie prawami człowieka. Każda z norm w nim określona przysługuje każdemu z nas od pizyjścia na świat aż do naturalnego zgonu. Początki praw człowieka sięgają czasów zawartych w jednej z najpowszechniej szych książek świata jaką jest Biblia. Znajdujemy w niej m.in. dekalog pierwszych ludzkich praw. W dziesięciu jednoznacznie określonych pizykazaniach ujęte zostały najważniejsze zasady postępowania w życiu na ziemi ze szczególnym ustosunkowaniem się do Boga i wiarychiześcijańskiej. Dekalog opiera się na prostej zasadzie, która wryznaje, że wolność jednego człowieka nie może być ponad    wolnością    drugiej    jednostki.

Genezę praw człowieka odnajdujemy także w Kodeksie Hamm urąbie go i filozofii świata starożytnego. Już greccySofiści kładli nacisk na równość obywatelską, Pitagorejczy:y głosili pDgląd, że to wiedza, mądrość i doświadczenie sprzyjają pozyskaniu władzy, nie powinno mieć natomiast na to znacznego wpływu pochodzenie czybogactwo. Jeden z najbardziej znany:h filozofów - Arystoteles opowiadał się za ustrojem demokracji umiarkowanej.

W filozofii rzymskiej prawa człowieka podkreślał Seneka uznając jednostkę ludzką za najważniejszą istotę na ziemi. Prawa c do wieka uznawane są za prawa powszechnie obowiązujące, mające roszczenie do powszechnego obowiązywania, co sprawia, że wykazują podobieństwo do norm o charakterze wyłącznie moralnym. Wraz z rozwojem myśli demokratycznej, w starożytnych Atenach pojawiły się pierwsze usta wy wprowadzające prawną ochronę podstawowy: h swobód obywatelskich: wolności czynu i słowa w granicach prawa oraz równości obywateli.

Dwanaście wieków później najwybitniejszy chrześcijański teolog Tomasz z Akwinu rozbudował koncepcje wrodzonych, naturalnych praw człowieka.

W podejściu chrześcijańskim prawa naturalne są odbiciem praw boskich.¹ Kolejnym doniosłym dokumentem jest Wielka Karta Swobód wydana w' 1215 roku. Bjia podstawią swobód obywatelskich i konstytucyjny:!* ograniczeń władzy królewskiej w

' G. Michałowski, Ochrana Praw &lowiete w Patie Europy i w Uuii Europejs siej, Waruawa 2CO?, i. 13.