Przepis prawny
Jednostka redakcyjna tekstu prawnego, będąca zdaniem wr sensie gramatycznym, zazwyczaj wyróżniona graficznie przez opatrzenie jej nazwą indywidualną Przepisy prawne są grupowane w większe całości, które zamieszcza się w tekście prawnym w odpowiedniej kolejności Cały tekst prawny ma przy tym określony, nie dowolny kształt graficzny Cechy tekstów prawnych:
• Adekwatność - wierne wyrażenie zamysłu prawodawcy
• Komunikatywność - zrozumiałość
• Zwięzłość - zawiera wszystkie wypowiedzi, które są niezbędne dla odtworzenia z niego możliwie jednoznacznych norm postępowania.
Norma prawna a przepis prawny
Między normą prawną a przepisem prawnym istnieje relacja jak między treścią a formą treść prawa wyrażają normy, zaś przepisy są formą słowną w której treść jest ujęta. Normy prawne są wyprowadzane z przepisów prawnych. Norma może być zbudowana:
• W całości na podstawie jednego przepisu
• Na podstawie kilku przepisów
Rodzaje przepisów prawnych
Podział ze względu na sposób wyznaczania zachowania:
• Nakazujący
• Zakazujący
• Zezwalające
Przepisy blankietowe - przepis ograniczający się jedynie do wskazanią w jaki sposób mogą lub muszą zostać uregulowane określone sprawy.
W zależności od tego. jak określone są okoliczności, w których norma wyrażona w przepisie znajduje zastosowanie wyróżnia się:
• Przepis bezwzględnie wiążący (imperatywny) - jego obowiązywanie nie może zostać wyłączona lub ograniczona decyzją zainteresowanych stron np.: termin przedawnienia.
• Przepis względnie wiążący (dyspozytywnym) - przepis, który znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy zainteresowane strony nie uregulowały (nie uzgodniły) konsekwencji prawnych jakichś zachowali w sposób odmienny, niż to uczyniono w tym przepisie, strony mają swobodę uregulowania konsekwencji prawnych zgodnie ze swoimi interesami Jeżeli tego nie uczynią znajdzie zastosowanie przepis, w którym owe konsekwencje określono.
• Przepis semiimperatywne (semidyspozycyjne) - przepis którego zadaniem jest wyznaczenie minimalnego zakresu odirony interesów jednej ze stron zastosowanie takich przepisów może być ograniczone albo wyłączone decyzją stron wtedy gdy ich postanowienie jest korzysnie dla strony objętej ochroną.