• zmian w aktywach netto jednostki gospodarczej, jej struktury finansowej (łącznie z płynnością oraz wypłacalnością),
• zdolności do wywierania wpływu na wysokość i okres wystąpienia przepływów pieniężnych w odpowiedzi na zmieniające się okoliczności i pojawiające się możliwości,
• zdolności do uzyskiwania środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych.
Szerzej cele sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych określa standard
amerykański (US-GAAP) nr 95, który stwierdza, że informacje w nim zawarte, w połączeniu z odpowiednimi informacjami pozostałych elementów sprawozdania finansowego, powinny pomóc inwestorom, kredytodawcom i innym użytkownikom sprawozdań w ocenie2:
• wpływów i wydatków przedsiębiorstwa podczas okresu sprawozdawczego,
• zdolności jednostki do generowania w przyszłości dodatnich przepływów pieniężnych netto,
• zdolności przedsiębiorstwa do regulowania jego zobowiązań, wypłaty dywidend i potrzeb dotyczących zewnętrznych źródeł finansowania,
• przyczyn różnic między wynikiem netto a związanymi z nim wpływami i wydatkami pieniężnymi,
• pieniężnych i niepieniężnych wpływów z transakcji inwestycyjnych i.finansowych jednostki na jej pozycję-finansową.
Rachunek przepływów pieniężnych można porównać do rachunku zysków i strat. Rachunki te różni jednak zasada ich sporządzania. Rachunek zysków i strat jest sporządzany według zasady memoriałowej, natomiast rachunek przepływów pieniężnych — według zasady kasowej. Relacje między wynikiem finansowym "a przepływami pieniężnymi przedstawia rysunek 4.1.
Informacje niezbędne do przygotowania rachunku przepływów pieniężnych mogą być czerpane bezpośrednio z danych zarejestrowanych na kontach księgowych lub z danych zawartych w innych elementach sprawozdania finansowego, tj. w bilansie, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej. Podstawą sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych nie mogą być wyłącznie bilans oraz rachunek zysków i strat, gdyż są one sporządzane według zasady memoriałowej, zgodnie z którą przychody i koszty są rejestrowane w momencie ich osiągnięcia lub wystąpienia, a nie w momencie wpływu lub5 wypływu gotówki. Olatego też mimo związków między tymi sprawozdaniami konieczne jest korzystanie z bardziej szczegółowych informacji zawartych w informacji dodatkowej oraz w ewidencji księgowej (syntetycznej i analitycznej).
W celu prawidłowego sporządzenia rachunku przepływów pieniężnych konieczne jest nie tylko zapewnienie danych o wpływach i wydatkach gotówki za dany okres sprawozdawczy, ale również zdefiniowanie podstawowych kategorii tego sprawozdania.
1 M. Hauffa, Cele rachunku przepływów pieniężnych. Rachunkowość, nowe standardy w praktyce 1 Dz. Urzęd. Min. Fin. z 2003 r„ nr 12, poz. 69. przedsiębiorstw, „Forum" 2003, nr 12, s. 2.