46792

Komunikacja pozainternetowa koimmik.ii j;i po/aiuUTiu iowa obejmuje inne niż Internet elektroniczne systemy komunikacyjne na

odległość oparte na wydzielonej wymianie danych, tj. EDI czy Vidco Tcx. Komunikacja ta najczęściej jednak opiera

się na technologii Internetu, będąc jego ograniczeniem, jak Intranet, czy rozszerzeniem jak Extranct.

Intranet jest siecią komputerową ograniczającą się do komputerów pracujących najczęściej w obrębie danego podmiotu. Powstaje ona po zamontowaniu serwera umożliwiającego korzystanie w obrębie sieci LAN z usług takich jak strony WWW, poczta elektroniczna etc., czyli usług typowo internetowych,. Do intranetu dostęp mają zazwyczaj tylko pracownicy danej firmy. Intranet przypomina Internet, z. tym jednak zastrzeżeniem Śe jest ograniczony do wąskiej grupy osób (np. pracowników firm). Kiedyś intranety działały tylko w zamkniętych sieciach wewnętrznych firm. W obecnych czasach intranet wychodzi poza firmę (można się zalogować do zasobów firmy z sieci Internet np. poprzez login i hasło lub bardziej zaawansowane zabezpieczana). W początkowej fazie rozwoju intranety były biuletynami informacyjnymi (niektóre firmy mogły zrezy gnować z dotychczasowego biuletynu wydawanego w formie drukowanej). Obecnie intranet może pełnić więcej funkcji, na przykład umożliwiać dostęp do iiuiych systemów firmy. Intranet obecnie składa się między innymi z: systemu sprzedaży, systemu wymiany danych dla działów' fumy (księgowości, działu kadr. magazy nu itp ). systemu pracy grupowej, systemu obsługi klienta i CRM. biuletynu informacyjnego.

Ekstranet to rozwiązanie sieciowe polegające na połączeniu dwóch lub większej liczby intranetów za pomocą protokołów sieciowych. Celem tworzenia ekstranet ów' jest udostępniane własnych zasobów wzajemnie między organizacjami (przedsiębiorstwami) lub między nimi i ich klientami, przy braku powszechnego dostępu z sieci Internet. Przeważnie sieć taka występuje w fumach. W tai sposób bowiem kliaici mogą się lepiej i szybciej zapoznać z. ofertą danej firmy, a firmy mogą między sobą lepiej współpracować.

I Icklroim zna W > iiiiau.i Dany eh (EDI - Electronic Dala Interchange) to systan. w którym dane

elektronicaie przesyłane są bezpośrednio z jednego komputera na inny. w ramach wewnętrznej sieci i na podstawie

przyjętych standardów porozumiewania się. Systan tai zapewnia łączność:

w trybie on-line i zarazem w czasie rzeczywistym.

pomiędzy zidentyfikowanymi od samego początku stronami.

według uzgodnionego wcześniej protokołu wymiany.

opartą o komunikaty cechujące się sztywną strukturą formalną.

wykorzystującą dedykowane łącza telekomunikacyjne.

odbywającą się w sposób dwustronnie zautomatyzowany.

Z powyższych względów systan EDI przeznaczony jest dla użytkowników pozostających ze sobą w stałych stosunkach gospodarczych lub urzędowych albo stosujących go do komunikacji pomiędzy swoją jednostką centralną a oddziałami teratowymi.

Systan elektronicznej wymiany danych to wydzielony i rozległ)’ systan infonnatyczny oparty na telekomunikacji. Jego zastosowanie wymaga:

ugruntowanej tradycji współpracy, niezbędnej jakości i ilości sprzętu oraz oprogramowania.

wysokiej jakość już istniejących systanów' informatycznych.

normalizacji istniejących komputerowych baz danych.

poparcia kierownictw dla iiuiowacji i przygotowania pracowników

Elektroniczna i automatyczna wymiana danych w ramach EDI oznacza:

ujcdnoznacznicnic. zdefiniowanie i standaryzację informacji, jej zapisu i struktury.

zestawiane bloków wzajaimic powiązanych danych przez ich umieszczanie w stałych mbrykach dokiunaitow. elektroniczne uwierzytelnianie wystawców dokiunaitow i autoryzację ich zawartości.

Dla usprawniana, przyspieszana i zabezpieczana komunikacji, zwłaszcza pomiędzy przedsiębiorcami pozostającymi ze sobą w stałych stosunkach gospodarczych, zawierane są ramowe porozumienia dotyczące wykorzystania elektronicznej wymiany danych (EDI). Porozumienia takie wskazują na dany standard EDI.

Standardy EDI są opracowywane przez różne instytucje do wykorzystania w określonych obszarach Przykładali takim jest standard UN/EDIFACT. stworzony przez ONZ w ramach komisji ekonomicznej dla Europy, w celu ramowej wymiany danych elektronicznych w dziedzinie administracji publicznej, obrotu gospodarczego i transportu. Standardan wymiany danych UN/EDIFACT posługuje się zwłaszcza wiele banków.

N ideo I e\ to rodzaj interaktywnego systemu komunikacyjnego. W systemie tym abonenci są połączeni zwykłą linią telefoniczną z głównym komputaan operatora systanu. na którym można przechowywać dane. zakładać elektroniczne skrzynki pocztowe i komunikować się z pozostałymi abonentami. Użytkownik ma tu możliwość ściągania informacji i ich wyświetlania na swoim komputerze osobistym lub telewizorze. Ze względu na rozpowszechnienie się internetowych stron WWW. system ten jest dziś coraz rzadziej stosowany.