2. Badania korelacyjne
- Ich istotą jest pomiar dwóch lub więcej zmiennych
- Kluczową sprawą jest dotarcie do próby zróżnicowanej pod względem interesujących go zmiennych
- konieczne jest dysponowanie przez badacza wiarygodnymi metodami pomiaru interesujących go zmiennych, którymi są zwykle cechy osobowości, treść wyznawanych opinii (sądów, postaw, wartości), albo jakieś zachowania,
- kw estionariusz: zbiór pytań, na które odpowiada badana osoba, pytania dotyczą tej samej sprawy; powinien być trafiiy i obiektywny
- skale szacunkow e: ludzie wyrażają jakieś sądy lub oceny np. szacują na skali ocen szkolnych od 1 do 6, jak dalece podobała im się obejrzana przez nich reklama, często mają postać graficzną
- ankiety : pytania mogą mieć charakter otwarty Zalety badań korelacyjnych:
- możliwość taniego (często grupowego) mierzenia licznych zmiennych i ich związków
Wady badań korelacyjnych:
- nigdy nie rozstrzygniemy jednoznacznie wyników (Jeżeli stwierdzamy dodatni związek inteligencji z dojrzałością społeczną, nie sposób powiedzieć, co jest przyczyną, a co skutkiem. Czy to ogólna inteligencja decyduje o wzroście
dojrzałości społecznej, czy raczej odwrotnie, dojrzałość społeczna jest jednym z czynników nasilających inteligencję?)
- podatność na stwierdzanie zależnościpozornych (Jeżeli pójdziemy ze swoją skalą dojrzałości społecznej do szkoły i damy ją do wypełnienia dzieciom z różnych klas, mierząc przy okazji wiele innych zmiennych, to możemy
wykryć, że im dłuższa stopa dziecka, tym bardziej jest ono dojrzale społecznie. Co tu jest przyczyną, a co skutkiem? Nic, bowiem zależność ta jest pozorna - zarówno długość stopy, jak i dojrzałość dziecka korelują się z wiekiem i to decyduje o ich pozornym związku)
- stwierdzanie zależności przypadkowych, które faktycznie nie istnieją.
3. Modele zwierzęce i komputerowe:
- Istotą modeli zwierzęcych jest obserwacja pewnych prawidłowości rządzących psychiką i zachowaniem u zwierząt, co opiera się na przekonaniu, że występują one w postaci prostszej i bardziej dostępnej badaniu, z powodu mniejszych ograniczeń technicznych i etycznych.
- komputerowe: polegające na odtwarzaniu jakichś procesów za pomocą programu komputerowego. Są one najbardziej użyteczne przy badaniu procesów' złożonych, wielokrotnie się powtarzających, jak zmiany opinii spolecznej( wprowadził Nowak)
Dysonans poznawczy - stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego, pojawiający u danej osoby wtedy, gdy jednocześnie występują dwa elementy' poznawcze (np myśli i sądy), które są niezgodne ze sobą Dysonans może pojawić się także wtedy, gdy zachowania nie są zgodne z postawami Stan dysonansu wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi, mające na celu zredukowanie lub złagodzenie napięcia