47915

7.

Pompy ssąco-tloczące w ciele człowieka (serce, płuca, tłocznia brzuszna).

W ciele człowieka spotyka się kilka typów pomp ssąco-tłoczących. Najważniejszą z nich jest serce Pobudzane przez układ nerwowy nieustannie zasysa i wypycha do naczyń i na obwód krew. Pomiędzy przedsionkami i komorami występują zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi do przedsionków.

Drugą pompę stanowią płuca człowieka. Powietrze zasysane jest poprzez rozprężenie klatki piersiowej oraz obniżenie przepony. W druga stronę powietrze jest wypychane poprzez obniżenie żeber i rozkurcz przepony. Cyrkulacja powietrza jest możliwa dzięki mniejszemu ciśnieniu w jamie płucnej w stosunku do otoczenia człowieka Tłocznia brzuszna stanowi inny rodzaj pompy. Poza udziałem przepony w oddychaniu, napięcie przenosi się na trzewia (mięśnie tłoczni brzusznej).

8.

9.

Siły działające na pływaka w wodzie.

Pływanie to ruch w dość gęstym ośrodku, jakim jest woda. Stąd występowanie oponr czołowego, który można zmnrejszać poprzez minimalizacje powrerzchnt czołowe pływaka. Mnrejszy opór stawiają obiekty o wydłużonym kształcie.

—O

Pływalność jest związana z różnicą między silą ciężkości i siłą wyporu. Przy określonej objętości ciała większa gęstość tkanek (ciała) daje większą siłę ciężkości. Dlatego osoby o większej zawartości tkania tłuszczowej w całkowitej masie ciała mają lepszą pływalność (większa objętość przy tej samej masie ciała). Na ciało człowieka położone poziomo na wodzie działają dwie zasadnicze siły: siła ciężkości (Q), przyłożona do OSC, i srla wyponr wody (W), przyłożona do ogólnego środka objętości ciała OSO. Powstaje para sil, która powoduje obrót całego crała wokół osi swobodnej. Ciało zostaje zrównoważone wtedy, gdy obie siły - W i Q - znajdują się na jednej linii pionowej. Ciało przyjmuje wtedy pozycję ukośną z opuszczonymi nogami i głową na powierzclini w^rody. Zrównoważenie ciała w poziomie jest natomiast możliwie poprzez przemieszczenie OSC „pod” OSO. Praktycznie można to osiągnąć przenosząc masę kończyn górnych dogłow^rowo (r amiona w górę).

Równania regresji Clauser’a i metoda współczynników mas w określaniu masy części ciała człowieka.

Obie metody należą do metod pośrednich wyznaczania masy części ciała człowieka, możliwych do zastosowania na żywym osobniku.

Metoda równań regresji z wykorzystaniem ponuarów antropometrycznych, jest wykorzystywana przy wyznaczaniu masy części ciała Równania regresji wykorzystują związki między cechami budowy ciała człowieka. Znając rodzaj powiązań można przewidywać wartość jednej cechy (nieznaną) na podstawie znanych wartości drugiej cechy (lub wielu cech). Stosuje się w tym celu rówuania matematyczne.

Metoda współczynników mas (met. mas względnych) - masę części ciała oblicza się stosując współczynniki mas z tabeli mas względnych, wspólczynruk masy to masa części ciała jako odsetek masy całego ciała, np. masa przedr amienia stanowi ok. 2% masy całego ciała, masa głowy - 8% itp. Metoda równań regr esji jest dokładniejsza od metody procentowej, uwzględnia bowiem indywidualne wielkości geometryczne ciała badanego, nie zaś wyłącznie masę ciała.

10. Masa ciała człowieka w zależności od wieku, płci, budowy ciała i uprawianej.

Masa ciała jest wielkością inercyjną człowieka, której cechą charakterystyczną jest zmienność on-togenetyczna. W momencie narodzin masa człowieka wynosi ok. 3-4 kg, potem zwiększa się osiągając średnio 60-90 kg. Odnotowano rekordowo dużą masę rzędu ponad 500 kg. Wraz z wiekiem zmienia się proporcja udziału masy części ciała w masie całego ciała - u dzieci większy odsetek stanowią głowa i tułów, z wiekiem proporcje zmieruają się na rzecz większej masy kończyn.

Masa ciała jest przeciętnie większa u mężczyzn niż u kobiet, ze względu na większe rozmiary' całkowite ciała oraz ze względu na różną budowę sylwetki i odmienny skład tkankowy' (u kobiet więcej tkanki tłuszczowej, u mężczyzn - więcej masy aktywnej).

Największą masę ciała mają zawodnicy sumo, miotacze lekkoatletyczni oraz przedstawiciele najcięższych kategorir sportów walkr. Najlżejszą masą cliarakteryzują się sternicy w wioślarstwie, zawodniczki gimnastyki artystycznej, akrobatycznej oraz partnerki w łyżwiarstwie figurowym.