50392

W przestrzeni zewnątrzkomórkowej znajduje się około 14 litrów wody organizmu ludzkiego, które stanowi około 20% masy ciała, czyli 34% całkowitej wody ustrojowej. Zróżnicować ją można na przestrzeń wodną wewnątrznaczyniową, którą stanowi osocze (o objętości 4 litrów) i przestrzeń śródmiąższową o objętości około 10 litrów. Poza tym woda znajduje się w przestrzeni przewodu pokarmowego, jam opłucnych, dróg moczowych, tkance kostnej i kościach. Przestrzeń wewnątrznaczyniowa określa tzw. wolemię. W organizmie utrzymywana jest izowolemia, czyii prawidłowa wielkość przestrzeni wodnych, a stany chorobowe mogą zmieniać wielkość i skład przestrzeni wodnych.

Będąc prawie idealnym rozpuszczalnikiem woda stanowi środowisko dla wszystkich procesów życiowych, jakie przebiegają w organizmie; jest także substratem (w procesach trawiennych) lub produktem końcowym wielu reakcji biochemicznych.

Woda jest też niezbędna do normalnego przebiegu procesów trawienia. Formowanie kęsów pożywienia, przesuwanie treści pokarmowej wzdłuż przewodu pokarmowego, właściwe działanie enzymów trawiennych, wszystko to warunkowane jest odpowiednią zawartością wody w ślinie, soku żołądkowym i jelitowym oraz w żółci. Strawione składniki odżywcze są wchłaniane do krwi lub chłonki w postaci roztworu lub zawiesiny.

System transportowy składników odżywczych i metabolitów wewnątrz komórki i między jej organellami oraz wymiana z otaczającym środowiskiem i przenoszenie na większe odległości bazuje na rozpuszczalności tych substancji w wodzie. Transport do i z komórek zależy od dyfuzji przez ściany kapilar i przez cienką warstwę płynu śródmiąższowego między kapilarami i komórkami w tkance. Krew transportuje substancje na dłuższych odcinkach, np. składniki odżywcze z przewodu pokarmowego, metabolity z wątroby, tlen z płuc do tkanek. Nielotne końcowe produkty przemiany materii przenoszone są przez krew do nerek i usuwane z organizmu z moczem. Częściowo wydalane są one także do światła przewodu pokarmowego i wydalane z kalem.

Dzięki dużej pojemności cieplnej krążąca krew drogą konwekcji rozprowadza ciepło po organizmie i usuwa je z miejsc powstawania dużo szybciej niż miałoby to miejsce drogą przewodnictwa. Kiedy temperatura otoczenia jest wyższa niż temperatura skóry, organizm nie może pozbywać się nadmiaru ciepła drogą konwekcji lub przewodnictwa. Wtedy oddawanie ciepła odbywa się dzięki parowaniu wody, która dostaje się na powierzchnię skóry przez dyfuzję i jako wydzielina gruczołów potowych.

Niewielkie ilości wody z przestrzeni transkomórkowej spełniają rolę zabezpieczającą i zwilżajającą. Woda jest nieściśliwa i dzięki temu stanowi ochronę, np. dla gałki ocznej, mózgu, rdzenia kręgowego czy płodu. Właściwa ruchliwość stawów uzyskiwana jest dzięki

2