50423

1. CZŁOWIEK ISTOTĄ SPOŁECZNĄ

się lepiej pod względem ruchowym (nauczyła się szybciej jeść łyżką, otwierać drzwi, etc.). Nigdy jednak nie opanowała zdolności kojarzenia i abstrakcyjnego myślenia, nie nauczyła się mówić, ani rozumnie myśleć.

Przypadki „dzikich dzieci" wskazują, że człowiek rodzi się ludzki i przez życie zbiorowe rozwija swoje człowieczeństwo. A zatem obie koncepcje, socjologiczna i teologiczna, są słuszne i uzupełniają się nawzajem. Ludzie żyją społecznie, ponieważ skłania ich do tego natura.

Teza, że człowiek jest istotą społeczną została sformułowana przez Arystotelesa i była rozwijana przez Św. Tomasza, który wskazał na 3 rodzaje potrzeb ludzkich: moralne, intelektualne, fizyczne - żadna z nich nie może być zaspokojona poza społeczeństwem.

Teza głosząca, że człowiek jest istotą społeczną, to podstawowe założenie ontologiczne, na którym wspiera się socjologia. Paweł Rybicki wyróżnia trzy koncepcje pojmowania jednostki ludzkiej:

*    abstrakcjonistyczna - występuje w tzw. szkole formalnej socjologii (twórca Georg Simmel), przyjmuje, że jednostka ludzka jest podmiotem działań i zachowań i analizuje różne formy, w jakich życie tych jednostek występuje (stosunki społeczne, grupy społeczne, procesy społeczne):

*    naturalistyczna - ujmuje jednostkę jako przedstawiciela gatunku, indywiduum biologiczne ukonstytuowane I rozwijające się jak każdy organizm, który reaguje na bodźce zewnętrzne poprzez odpowiednie zachowania: takie koncepcje były podstawowym założeniem niektórych kierunków socjologii (organicyzm, teorie instynktu, behawioryzm);

*    realistyczna - zakłada, że jednostka Jest istotą społeczną; najpełniej wyraził ją Arystoteles w określeniu człowieka jako zoon politikoon - koncepcja ta ma 3 znaczenia:

-    człowiek nie mógłby rozwinąć swych ludzkich cech, gdyby znajdował się poza środowiskiem społecznym;

-    człowiek nie jest czymś danym, gotowym, jest istotą, która staje się I urzeczywistnia pod wpływem oddziaływania społeczeństwa I kultury oraz kształtuje swą osobowość (postawy, dążenia, systemy, wartości);

-    człowiek tworzy różne rodzaje i formy życia zbiorowego, jest podmiotem życia społecznego, społeczności zaś istnieją poprzez relacje łączące jednostki; człowiek jest aktorem życia społecznego.

2