50562

Czy nazwa złożona, czyli składająca się z grupy słów, może być podmiotem, bądź orzecznikiem orzeczenia imiennego?

Orzeczenie imienne, o którym będzie tu mowa, jest orzeczeniem złożonym składającym się z dwóch różnych członów, czyłi z czasownikowego łącznika i orzecznika, który jest zazwyczaj inną częścią mowy, np. Koń jest zwierzęciem. Uczeń został wyróżniony. Czytać jest przyjemnie.

W wyżej wymienionych przypadkach łącznikami są kolejno: jest; został; jest. Natomiast orzeczniki to: zwierzęciem; wyróżniony; przyjemnie. Bez problemu po tych przykładach możemy zauważyć, iż orzecznikami są tu różne formy mowy, w tym wypadku: rzeczownik, imiesłów oraz przysłówek, mogą jednak również występować tam: wyrażenia przyimkowe, przymiotniki w formie rzeczownikowej, imiesłowy bierne, imiesłowy czynne, zaimki i bezokoliczniki.

Nazwy złożone są to zestawienia dwóch samodzielnych wyrazów, określających, np. nazwy gatunków w przyrodzie żywej, tj. dzięcioł pstry, sowa uszata, bocian szary.

Są nimi ponadto:

-    nazwiska osobowe: Bolesław Chrobry, Tadeusz Kościuszko, Piotr Skarga;

-    nazwy świąt: Boże Narodzenie, Nowy Rok, Trzech Króli;

-    tytuły dzieł literackich i czasopism: Ludzie bezdomni, Krzak dzikiej róży, „Życie Warszawy”;

-    nazwy geograficzne: Ameryka Południowa, Przylądek Dobrej Nadziei, Kanał Sueski;

-    nazwy państw: Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Zjednoczone Emiraty Arabskie;

-    nazwy instytucji: Rada Państwa, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Liceum Ogólnokształcące nr V;

-    nazwy odznaczeń: \^rirtuti Militari, Order Białego Orła.

Nazwy złożone to nic innego jak rzeczowniki z ł o ż o n e. W tym momencie sama nasuwa się odpowiedź na jedno z zagadnień. Nazwy złożone są rzeczownikami, a rzeczownik może być orzecznikiem (rzeczownikowym), czyli nazwy też.

Wiemy czym jest nazwa złożona, wiemy, że nadaje się ona na orzecznik orzeczenia imiennego, ale zastanówmy się czy może być także podmiotem

Podmiot w zdaniu wymienia osobę, lub przedmiot, o której, lub o którym się mówi w orzeczeniu, np. Ojciec pracuje. Matka gotuje obiad. Dzieci uczą się. Drzewa się zielenią. Podmiotami zdań są w zasadzie rzeczowniki, jako nazwy osób i przedmiotów, oraz zaimki rzeczowne, a przede wszystkim osobowe. Inne części mowy mogą być podmiotami tylko, gdy zastępują rzeczowniki, np. przymiotniki rzeczownikowe.

Tak więc, podsumowując nazwa to każdy wyraz, bądź grupa wyrazów, jednoznacznie rozumianych, która nadaje się na podmiot, lub orzecznik orzeczenia imiennego w zdaniu. Wynika z tego jasno, iż nazwa złożona (składająca się z grupy słów) może, przez to, że jest rzeczownikiem złożonym być zarówno orzecznikiem jak i podmiotem

Całość' na podstawie Gramatyki Języka Polskiego Piotra Bąka Warszawa 1979