53515

zgłaszający. Listy zgłaszane w okręgowych komisjach wyborczych, a spory rozstrzyga PKW, chyba że dotyczą braku wymaganej liczby podpisów, wtedy sąd okręgowy, kampania wyborcza - prawo ingeruje w nią w bardzo niewielkim zakresie. Wg ordynacji wyborczej kampania zaczyna się z dniem ogłoszenia wyborów, a kończy na 24h przed głosowaniem. Ordynacja wyborcza:

*    zapcwma swobodę W prowadzeniu fcumpam (2bieranie podpisów, agitacia. itd.)

*    nakłada cbgwiazła ua.pgdmigty.pŁgwadzaŁe kampanie, jak obowiązek „posprzątania” po kampanii (plakaty itp.) oraz oznaczenia wszelkich materiałów reklamujących, by wiadomo było do kogo należą, zakaz naklejania ich na niektórych budynkach, zakaz prowadzenia agitacji na terenie zakładów pracy i instytucji publicznych, jeśli zakłóca to pracę, oraz na terenie jednostek wojskowych, zakaz podawania sondaży w ostatniej dobie.

*    wtanywa szczególna l pkzyspigszgna preęgdw sadoyą reagowania na rozpowszechnianie nieprawdziwych danych i informacji (24h dla obu instancji), obok normalnej procedury cywilnej czy karnej.

*    ustanawia szczególne zasady dostępu do radia i telewizn - ten sam nieodpłatny dostęp do mediów dla wszystkich komitetów. Możliwy jest odpłatny czas dodatkowy. Obowiązek zachowania rzetelności i neutralności politycznej przez media. Przepisy nie dotyczą dostępu do prasy.

*    ustanawia szczególne zasady w sprawie finansowania kampanii — ze środków własnych komitetów wyborczych pochodzących tylko w Funduszu Wyborczego partu (wpłaty partu, kredyty, spadki, zapisy, darowizny o maksymalnej wartości w przypadku darowizn od osób fizycznych), komitety koalicyjne i komitety wyborcze mogą uzyskiwać środki finansowe jedynie przez osoby fizyczne, będące obywatelami polskimi. Ustalenie maksymalnej wysokości wydatków wyborczych (nadwyżka zebranych pieniędzy - partie - na przyszłą kampanię, komitety wyborców - na cele charytatywne). Obowiązek złożenia sprawozdania o przychodach, wydatkach i zobowiązaniach komitetu do PKW, spory z SN, publikowane w Monitorze Polskim. Odrzucenie powoduje utratę prawa do dotacji i subwencji.

głosowanie - w lokalach obwodowej komisji wyborczej, od 6.00-20.00, przy obecności min. 3 członków obwodowej komisji. Komitety wyborcze mogą wyznaczyć swoich mężów zaufania. Nieważne głosy -zaznaczenie więcej kandydatów niż możliwe, brak skreśleń, głosowanie na innej karcie. Dopiski nie mają wpływu na ważność głosu.

ustalenie wyników - najpierw liczenie frekwencji, potem liczenie głosów nieważnych, potem głosów oddanych na poszczególnych kandydatów/hsty —* wyniki podawane do publicznej wiadomości i do wyższych komisji. PKW sumuje głosy w skali kraju, sprawdza progi i dokonuje podziału mandatów, oraz wydaje posłom zaświadczenie o wyborze i przedkłada Marszałkowi Sejmu i SN sprawozdanie o wyborze. W przypadku Senatu - kończy się na okręgowych komisjach. W wyborach prezydenckich okręgowe komisje dokonują jedynie zbiorczego zliczenia głosów, a wynik ustala PKW. Przy braku większości bezwzgjędnej

weryfikacja wyników - oceny ważności wyborów dokonuje władza sądownicza (art. 101 i ark 129). 2 etapy:

*    orzekanie o protestach — wnoszone przez wyborcę w formie pisemnej do SN w ciągu 7 dni od ogłoszenia wyników wyborów, rozpatrywane w składzie 3 sędziów Izby Administracji. Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, którzy wydają opinię w przedmiocie protestu (uchwała SN z 1995 — podstawą unieważnienia wyborów może być tylko wiarygodny, udokumentowany i sprawdzalny wpływ naruszeń prawa na wynik wyborów).

•    wybory parlamentarne - naruszenie ordynacji dot. głosowania i ustalania wyników wyborów.

•    wybory prezydenckie - naruszenie ustawy o wyborze Prezydenta.

*    orzekanie o ważności - SN w składzie całej Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rozpatruje sprawozdanie Państwowej Komisji Wyborczej oraz opinie swoich składów orzekających o protestach i na tej podstawie orzeka o ważności wyborów. W wyborach parlamentarnych ma na to 90 dni (po rozpoczęciu), a w prezydenckich 30 dni (przed objęciem). Orzeczenie może dotyczyć nieważności wyboru danego posła/senatora, lub wyborów w ogóle.

uzupełnienie składu Sejmu lub Senatu - W przypadku wygaśnięcia mandatu posła/senatora —► (art. 177 ust. 1 i 2 oraz art. 213 ust. 1 i 2 ows) tzn. odmowa złożenia ślubowania; utrata biernego prawa