F. BRAUDEL - „Gramatyka cywilizacji”
CYWILIZACJE SĄ PRZESTRZENIAMI
każdą cywilizację można zlokalizować na mapie
wszystko, co z tego wynika dla człowieka
Cywilizacja - przestrzeń, ziemie, ukształtowanie powierzchni, strefa klimatyczna, roślinność, zwierzęta, korzystne warunki naturalne i sztuczne.
przemieszczenia się - podstawowy warunek
prawie stałe granice
obszary kulturowe - wyznaczenie regionów, które można rozłożyć na szereg mniejszych regionów
każda cywilizacja eksportuje i jednocześnie zapożycza dobra kultury
Obszar kulturowy - terytorium, w obrębie którego mamy do czynienia z przewagą pewnych cech kulturowych
CYWILIZACJE SĄ SPOŁECZEŃSTWAMI
Mauss - „pojęcie cywilizacji jest znacznie mniej jasne niż pojęcie społeczeństwa, które w sobie zawiera”
Cywilizacja jest czymś w rodzaju lustra lub maszyną zapisującą napięcia i zmagania.
Różnicą między kulturą a cywilizacją jest istnienie lub nieobecność miast.
CYWILIZACJE SĄ GOSPODARKAMI
liczba ludności, wzrost demograficzny
industrializacja
pozbywanie się nadwyżek, ich marnotrawienie - luksus
CYWILIZACJE SĄ MENTALNOŚCIAMI ZBIOROWYMI
Mentalność zbiorowa określa postawy, dyktuje wybory, umacnia przesądy i kieruje ruchami społecznymi (fakt cywilizacyjny).
Religia jest siłą największą jako przeszłość i teraźniejszość cywilizacji (przede wszystkim cywilizacji pozaeuropejskich).
Cywilizacje zachodnią od czasu rozkwitu myśli greckiej cechuje nieodparty pociąg do racjonalizmu, a tym samym odejście od życia religijnego.