Rolnictwo precyzyjne- to system rolnictwa w którym poszczególne fragmenty pola uprawnego mogą być traktowane z różnym nakładem środków produkcji w zależności od potencjału plonotwórczego gleby i rośliny w konkretnym miejscu na polu. Celem rolnictwa prec. Jest zbieranie i analiza informacji dotyczących zmienności gleby i stanu roślinności aby: - zmaksymalizować wykorzystanie środków produkcji w obrębie małych fragmentów pola - zredukować koszty produkcji roślinnej w tych miejscach na polu - ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia środowiska spowodowane stosowaniem agrochemikaliów w dawkach wyższych od wymaganych przez rośliny Rolnictwo precyzyjne jest zintegrowanym systemem zarządzania łączącym w sobie różne technologie: -GPS- globalny system pozycjonowania -GIS- system informacji przestrzennej -monitorowanie plonów roślin -zróżnicowanie dawkowanie nawozów -teledetekcję Teledetekcja- gr. tele `daleko' z łac. detectio `wykrycie' jest nauką/ techniką pozyskiwania informacji na odległość o powierzchni Ziemi oraz terenach wodnych; bazuje na pomiarach energii elektromagnetycznej odbitej czy też wysyłanej przez obiekty znajdujące się na Ziemi; określa właściwości obiektów rozproszonych w przestrzeni; jest narzędziem i źródłem informacji Urządzenia teledetekcyjne montowane na satelitach, samolotach, ciągnikach i narzędziach rolniczych podzielić można Czujniki bierne- monitorują tylko ilość światła słonecznego lub energii elektromagnetycznej odbitej od obiektu; zachmurzenie może spowodować że znaczna ilość światła nie dociera do roślin czy gleby Czujniki aktywne- mają własne źródło światła bądź energii elektromagnetycznej, która jest wysyłana w stronę roślin i gleby, a następnie jest od nich odbijana; typowym przykładem jest radar, który wysyła fale elektromagnetyczne przenikające przez chmury; GreenSeeker Sensor Zastosowanie teledetekcji w rolnictwie; -właściwości gleby; stres wodny; prognozowanie plonów biomasy i ziarna ;wykrywanie patogenów; ocena odżywiania roślin gł. azotem Wartość przewodności elektrycznej gleby jest uzależniona od: -skład granulometryczny -pojemność wodna -głębokość warstwy ornej ( gleba zbita- przewodność większa) -pojemność sorpcyjna (im większa tym pojemność większa) -przepuszczalność gleby - zawartość materii organicznej - zasobność w skł. Pokarmowe - zasolenie i właściwości podglebia Największe znaczenie ma zasolenie. Zasolenie wpływa na podniesienie przewodności elektrycznej. Tylko 0,7% użytków rolnych jest nawadnianych dlatego problem zasolenia jest bardzo mały. Najsłabsza przewodność jest w piaskach z kolei jest tam największy opór. Gleby ciężkie zazwyczaj mają wyższą EC zaś gleby lekkie przeciwnie. Udział części ilastych ma duży wpływ na pojemność wodną i sorpcję gleby a to z kolei na przewodność. Wilgotność i temp. mają wpływ na EC gleby, ale wartości względne EC pozostają stałe. Generalnie EC powinno się przeprowadzić przy wilgotny polu Np: po zbiorach EC może być silnie zmienione przez silną orkę i dużym nawożeniem obornikiem. Ww. właściwości gleby rzutują na produkcyjność roślin, dlatego mapy EC dobrze korelują z mapami plonów. Wykorzystanie: -wyodrębnienie stref produkcyjnych na polu i odrębnego traktowania (ograniczenie pobierania prób glebowych tylko do miejsc wyrażnie różniących się właściwościami gleby) |
-wydzielenie fragmentów pól o podłożu bardzo przepuszczalnym co może być podstawą do zalecenia dzielonych dawek azotu -określenia głębokości warstwy ornej na glebach z podeszwą gliniastą -określania głębokości zalegania piasku na terenach wylewu rzek - określania stopnia rozkładu subst. Aktywnych herbicydów - wykorzystanie odczytów do sterowania siewnikiem nasion czy nawozów w czasie rzeczywistym ( identyfikacja określonych stref na polu, które pozwala na tworzenie indywidualnych zaleceń agrotechnicznych)(ograniczenia: pomiary wykonane są w danym momencie i nie podają informacji dotyczącej właściwości buforowych gleby czy ilość składników pokarmowych uwalnianych z gleby. Najlepszy efekt ekonomiczny przynosi stosowanie pomiarów EC wraz z innymi danymi: historia produktywności, termin pobierania prób gleby i wiedza agronomiczna na temat konkretnego pola Zalety zwiększania międzyrzędzi -zmniejszenie energochłonności produkcji -zwiększenie wydajności pracy -ograniczenie szkodliwego wpływu ugniatania kół ciągnika na system korzeniowy oraz rozwijające się stolony i bulwy -większa masa gleby dla rozwoju części podziemnej rośliny -ograniczenie niektórych wad bulw: zazielenienie, deformacje, uszkodzenia mechaniczne, ograniczenie porażenia bulw zarazą ziemniaka -zmniejszenie podatności redlin na deformacje i rozmywanie w przypadku nawadniania *Ważna jest precyzja podczas zbioru *Korzenie z redlin wędrują do międzyrzędzi *Prędkość robocza 3-5km/1h *Głębokość zespołu kopiącego 12-15cm *Wysokość spadania bulw na maszynę <30cm *Temperatura powietrza powyżej 10°C Znaczenie międzyplonów -źródło paszy (traci na znaczeniu) -zwiększenie bioróżnorodności w uproszczonych zmianowaniach i monokulturach -zmniejszenie nasilenia chorób i szkodników przez zwiększenie aktywności biologicznej gleby -ograniczenie wymywania azotanów z gleby → catch drops -poprawa bilansu substancji organicznej -poprawa struktury gleby -ochrona przed erozją Międzyplony ścierniskowe i wsiewki zaleca się pozostawić na okres zimy bez przyorania jako rośliny okrywowe. Dopłaty do powierzchni uprawianych międzyplonów w ramach programu rolnośrodowiskowego.
Czynniki zagęszczające: -naturalne osiadanie gleby |
-obfite opady deszczu -uprawa gleby (wałowanie) -ugniatanie gleby przez koła ciągnika i maszyn Czynniki spulchniające: -uprawa gleby -pęcznienie koloidów -zamarzanie gleb wilgotnych -rośliny o polowym systemie korzeniowym -działalność flory i fauny glebowej (dżdżownice) W rolnictwie ekologicznym nie używa się pestycydów, natomiast stosuje się integrację różnych zabiegów agrotechnicznych do których należą: -zwiększanie różnorodności gatunków uprawianych roślin poprzez zmianowanie i zasiewy mieszane, uprawy współrzędne -nawożenie organiczne w celu stymulacji biologicznej aktywności gleby, -umiejętne stosowanie wybranych biologicznych technik zwalczania, ekstraktów roślinnych i minerałów, Rolnictwo ekologiczne akceptuje następujące metody zapobiegania zbyt dużym stratom powodowanym przez szkodniki, choroby i chwasty stosując: a/ odpowiednio dobrane gatunki i odmiany roślin uprawnych (o wysokiej dynamice wzrostu i dobrze zacieniające glebę) b/ właściwą gospodarkę płodozmianową c/ sąsiedztwo roślin e/ zrównoważony program nawozowy f/ kompostowanie materiałów organicznych g/ czyszczenie materiału siewnego h/ pielęgnację mechaniczną i/ stosowanie pułapek, barier, światła i dźwięku j/ ochronę naturalnych wrogów szkodników roślin uprawnych przez stworzenie im korzystnych warunków bytowania (np. żywopłoty, miejsca gniazdowania, strefy buforowe, zachowanie naturalnej roślinności) k/ wprowadzanie organizmów pożytecznych l/ ściółkowanie i przykaszanie m/ wypasanie n/ odchwaszczanie płomieniowe o/ stosowanie preparatów biodynamicznych O ile wyżej wymienione metody okażą się niewystarczające dozwolone jest stosowanie biologicznych środków ochrony roślin wymienionych w Załączniku nr 2. I. Substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego: azadirachtyna ekstrahowana z miodli indyjskiej; wosk pszczeli (do smarowania ran drzew); żelatyna; hydrolizat białkowy; lecytyna; wyciąg wodny z tytoniu; olejki roślinne (miętowy, sosnowy, kminkowy); perytryny ekstrahowane ze złocienia dalmatyńskiego; rotenon ekstrahowany z derysa trującego, Lonchocarpus ssp., Terphrosia ssp. II. Mikroorganizmy i ich produkty: bakterie; grzyby; wirusy (np. preparaty na bazie Bacillus thuringiensis, Granulosis virus). III. Substancje stosowane w pułapkach i/lub dyspensorach: |
fosforan dwuamonowy; formalina; feromony; deltometryna i lambda-cyhalotryna).
IV. Inne: miedź w formie: wodorotlenku miedzi, tlenochlorku miedzi, trójzasadowego siarczanu miedzi i tlenku miedziowego; etylen; szare mydło; ałun potasowy; siarczan wapnia; olej parafinowy; oleje mineralne; nadmanganian potasu; pył kwarcowy; siarka. Funkcje płodozmianu w gospodarstwie ekologicznym: utrzymanie optymalnej zawartości próchnicy oraz żyzności gleby; zapobieganie nadmiernemu rozwojowi chorób i szkodników; niedopuszczenie do niekontrolowanego rozwoju chwastów Płodozmian musi spełniać następujące warunki: rotacja powinna być minimum czteroletnia; powinien uwzględniać rośliny z rodziny motylkowatych w plonie głównym; powinien uwzględniać tolerancję roślin na uprawę po sobie Podział podsiewów: a) Podsiew rotacyjny oparty na - gryzowanie darni 1.system glebogryzarkowy- darń gryzowana jest płaskimi zębami. Zaleta: ograniczony odrost starej darni w wyniku przykrycia jej glebą Wada: mała wydajność, aparat nie dopasowuje się do nierówności terenu Np.: Howard Rotaseeder 2.system pasowy- darń jest niszczona mikrofrezarkami w pasach o szerokości ok. 8 cm i głębokości 3-6cm. Nasiona dociskane są kółkami ugniatającymi Zalety: konkurencyjność pierwotnej darni ograniczona na stosunkowo długi okres, można wysiać nawet te gatunki które rozwijają się wolno, sprawdza się tam gdzie jest dużo filcu, bardzo dobry dla roślin motylkowych np.: Hunter b) Podsiew szczelinowe oparty o: - nacinanie - nasiona wysiewane są w szczeliny w naciętej darni Jest on oparty o dwa systemy: Zaleta: elementy robocze dopasowują się do nierównej powierzchni użytków 1 system .talerzowy Wada: przy spilśnieniu i zbitej darni nasiona mają utrudniony start z uwagi na dość silną konkurencję pierwotnej darni np.: Vredo 2.system nożowy- szczeliny wykonywane są przez noże znajdujące się pod spodem płozów. Nasiona dociskane są ugniatającym prętem. - rozrywanie 1.system sprężynowo- zębowy; rozrywanie za pom sprężystych zębów, które tworz mikroszczeliny,spulchniają gl; prze nimi włóka,wysiewgrawitacyjny,pneumatyczny;docisk przez wal płaski;stosow gdy w darni duże luki Zalety:duża wyd robocza,tani Wada:wprow nasiona niezbyt dokładnie, nierówne wschody,wypadanie siewek przy dużym zadarń 2.system kultywatorowi; ostre zęby rozryw darń Wada:naś umieszczone nie równom; 2.system redlinowy : adept siewń tradycz dodatk nakładk na redlice otwiera darń; system najtańszy;nie sprawdza się w darni zbitej |